Tip:
Highlight text to annotate it
X
''Milletin gözlerini kör edenler, onları kör diye ayıplıyor.''
Günaydın, Günaydın, Günaydın.
Üç, iki, bir, tekrar alalım.
Town Center video yapım merkezine hoşgeldiniz.
Burası dünyanın en büyük video yapım merkezi.
Ben Kelvin Flook.
Bugün EMTV'de video yapımcınız olarak sizinleyim.
Zorunlu Yanılsamalar film heyetine hoşgeldiniz.
Bugün harika bir yayın akışı bizi bekliyor
Hadi başlayalım.
Ne zamandır bu belgesel üstünde çalışıyorsunuz?
Aslında, ne zamandır bilmiyorum.
Gördüğüm her ülkede bu hep böyleydi...
....İngiltere, Japonya...
ZORUNLU YANILSAMALAR
Noam Chomsky hakkında bir belgesel yapıyoruz
Onu tanıyan var mı?
Evet... Hayır...
RIZANIN İMALATI
NOAM CHOMSKY VE MEDYA
1. BÖLÜM
DEMOKRATİK BİR TOPLUMDA DÜŞÜNCENİN KONTROLÜ
Wyoming konuşuyor'a hoşgeldiniz.
Konuğumuz, ünlü aydın Noam Chomsky.
- Programımıza katıldığınız için teşekkürler.
- Sizinle olmak benim için de zevk.
Laramie'ye demokratik bir toplumda düşüncenin denetimini konuşmaya geldiniz.
Diyelim ki, Ben Jane, ABD'liyim, Burası demokratik bir toplum...
... düşünce denetimi de ne demek?
Ben kararlarımı kendim verir,
kaderimi kendim belirlerim diyorum.
Bana ne söylerdiniz?
Medyanın nasıl işlediğine, halkla ilişkiler
endüstrisinin halkı denetlemek,
... olayların merkezinden çıkarmak için başvurduğu...
yollara dikkatli bakmasını tavsiye ederdim.
Özellikle de gündemi belirleyen medyaya
Yani milli basına ve yararlandıkları...
...kaynaklara bakması lazım.
O zaman Jane demokratik sistem hakkında...
çok şaşırtıcı şeyler bulacaktır.
Hepiniz bugünkü konuşmaya hoşgeldiniz.
Birkaç yıl önce New York Times Book Review Noam Chomsky'i...
...şu şekilde betimlemişti: Düşüncelerinin gücü, alanı...
...özgünlüğü ve etkisi düşünüldüğünde Noam Chomsky günümüzün...
en önemli aydınıdır.
Profesör Noam Chomsky!
Arka sıradakiler, sizleri göremiyorum.
Tek görebildiğim şey karanlık.
'Günümüzün en önemli entellektüeli' satırıyla ilgili daha önce okunmamış bir bölümle başlayayım.
Yayımcıdan, bulanıklaştırılmış olarak gelmişti,
ama böyle şeylerde her zaman dikkatli olmak gerek.
O cümle New York Times'ta var
ama peşinden de şu cümle geliyor:
"Bu durumda, siz nasıl Amerikan Dış Politikası hakkında böyle korkunç şeyler söyleyebilirsiniz."
Bu bölüm hiç alıntılanmaz.
Ama aslında, birşeyleri yanlış yaptığımı düşünmemin sebebi ikinci cümle değil gerçekten.
Yani kral çıplak, ama bunu duymak istemez. Bunu söylerseniz, New York Times gibi...
... dalkavukların işine gelmez.
İyi akşamlar, Ben Gaul Mayers. Hangisi daha tehlikelidir?
Büyük bir sopa mı? Büyük bir yalan mı? Hükümetler her ikisini de halklarına karşı kullanır.
Bu gece, bu yalanları nasıl görebileceğimiz üzerine düşünen bir adamla konuşacağım.
Ona göre propaganda demokrasiye yol açarken şiddet diktatörlüğe neden oluyor.
Yine de o, halkın gerçeği arama kudretine inanmaktan vazgeçmiyor.
En temel gerçeklerin kolaylıkla ört bas edildiği büyük ölçüde beyni yıkanmış bir toplumda...
... yaşadığımızı fark edemeyeceğimiz kadar hastalıklı bir karmaşaya...
takılmış olarak yaşadığımızı söylüyorsunuz.
-Ne gibi temel gerçekler?
-Güney Vietnam'ı işgal ettiğimiz gerçeği mesela
... ya da silahsızlanma adına olumlu adımlar atma yolunda engel olduğumuz gerçeği,
...ya da askeri sistemin esas olarak halk istemediği halde ileri teknoloji sanayiye zorlandığı...
...bir mekanizma olmaya zorlandığı gibi. Ama onlara sorarsanız, kandırmak zorundayız.
Bunlara benzer birçok gerçek var ve biz onlarla yüzleşmiyoruz.
- Sağduyuya inanır mısınız? Yani...
-Kesinlikle.
Kartezyen sağduyuya kesinlikle inanıyorum.
İnsanlar, tutsağı oldukları kandırmacaların arasından gerçeği görebilirler, ama çaba sarfetmeleri gerek.
Mütevazilik ediyorsunuz.
MIT'den seçkin bir bilim insanı...
...sıradan halktan böyle takdirle bahsediyor.
Benim çalıştığım alanın sonuçları tam tersi yönde.
İnsan algısı ve dil üzerine yaptığım çalışmalar...
...sade insanların çok yaratıcı olduklarını gösteriyor.
İnsanların birbirleriyle konuşması,
onları diğer bütün biyolojik sistemlerden ayıran...
...yaratıcılıklarının yansıması ve insanlığın
bu köklü özellikleri beni çok cezbediyor.
Bu gece bilim insanları hayvanlarla konuşacaklar. Bakalım karşılık alabilecekler mi?
Hayvanlarla iletişim kurmak önemli bir bilimsel uğraştır.
Bu Nim Chimpsky. Nim ismini ünlü dilbilimci Noam Chomsky'den alıyor.
1970'lerde hayvanlarla iletişim kurabilme umuduyla eğitilmeye başlamıştır.
Patito ve diğerleri dört yıl boyunca ona işaret dilini öğretmeye çalıştı...
... ama nafile. Nim sadece bir şeyler isteyebildi.
Nim'le konuşabilmeyi, onun evreni nasıl
gördüğünü anlayabilmeyi çok isterdim.
Bunları bana iletemedi.
Yani, ona her fırsatı vermiştik.
Dil kuramcısı ve politik aktivist Noam Chomsky'nin sıradışı bir kariyeri var.
Amerika yakın tarihinde onun gibisi yok, bütün tarih boyunca belki birkaç kişi vardır.
Dilbilimde gerçek bir dönüşüm yaratmış, güç...
...politikaları eleştirmenlerinin en tutarlısı olmuştur.
Bilim insanı ve propagandacı olarak birbirini...
...destekleyen iki kariyeri vardır.
1957 yılında dilbilimde Chomsky devrimini...
...başlatan "Sözdizimsel Yapılar" kitabını yayımladı.
Günümüzün Kopernik'i Chomsky, dilbilgisine bakışa köklü bir yenilik getirdi.
Chomsky dillerin belli başlı kurallarını ortaya koyan...
...evrensel dilbilgisi için çalışmalar yürüttü.
Genel yaklaşımım biraz basittir...
...sadedir...
... ama doğrudur.
JEAN PİAGET Gelişimsel Ruhbilimci
Daha sonra bu tür sistemlerin insan soyunun doğuştan özellikleri olduğunu söylemeye başlamıştır.
Bunlar türün karakteristik özelliklerinden olup insan zihninin genetik yapısında kodlanmıştır...
... tıpkı bilgisayardaki makina dili gibi.
Tabii ki insanların benim ilgilendiğim soruyla ilgileniyor olması gerekir.
Bu da çocukların, dil kurallarını şaşırtıcı bir şekilde kolaylıkla öğrenebilmesini açıklıyor.
Bu da çocukların...
....dil kurallarını hayret verici....
...bir şekilde kolay öğrenebilmesini....
...açıklıyor.
Bu da çocukların, dil kurallarını hayret verici bir şekilde kolay öğrenebilmesini açıklıyor.
Üstelik ne kadar karmaşık olursa olsun inanılmaz hızlı bir şekilde...
...hatalı ve bozuk örneklerden bile öğrenebiliyorlar.
-Complicated (Karmaşık)
-Karmaşık ne demek biliyor musun? -Bu çok karmaşık
"Noam Chomsky: B. F. Skinner'a Karşı Çalışma"
Eğer beynimiz boş bir levha olsaydı ve tecrübe onun üzerine işlenseydi,
...gerçekten gelişmemiş yaratıklar olurduk. Bu yüzden açık varsayım şudur: dilimiz...
...farklı diller arasında gelip giden, genetik olarak belirlenmiş bir programın açınımıdır.
Aslında, dilin görünen değişimi çok yapaydır. Birçok şey gibi, insanların dil öğrenmek için...
...genetik olarak programlandığı da açıktır. Japon bir bebeği Boston'da yetiştirirseniz,
... Boston İngilizcesi konuşur, benim çocuğumu Japonya'da yetiştirirseniz, Japonca konuşur.
Bu fonetiğin mantıktan önce gelmesi demektir. Dilin temel yapısı da esasen aynıdır.
Bilim insanı olarak bize düşen görev bu temel prensiplerin ne olduğunu yani,
... dil bilgisinin belirli şartlar altında yaptığı açınımın nasıl ortaya çıktığını belirlemektir.
Tabii ki, bunun aynısı, insan zekasının öteki...
...yönlerinin yanı sıra, anlama, yorumlama,
... ahlak ve estetik yargılama sistemleriyle olur.
Sonuçta; psikoloji, eğitim, sosyoloji....
...edebiyat eleştirisi ve mantığı etkilemiştir.
1950lerde ve 60larda kuramsal ve siyasi çalışmalarınız davranışçılığa bir saldırı...
... olarak görünür ama davranışçılık artık söz konusu değil.
Bu sizin dilbilimsel ve siyasi yönünüzü nasıl birleştirdi?
Aslında ben her zaman böyle bir bağlantı olması gerektiğini düşündüm, ama uzun süre bunu...
... tam da bulamadım.
Yine de anarşist görüşlerimin bir tarafta insan zekası ile ilgili...
... gösterebileceğim ya da en azından görmeye başladığım şeylerin başka bir tarafta tutularak...
... bunlar arasında entellektüel olarak ikna edici bağlantıların keşfedilmesi beni mutlu eder.
Ancak ben bu iki alan arasında entellektüel açıdan tatmin edici bir bağ bulamıyorum.
Sadece zayıf bazı ilişki noktaları bulabiliyorum.
Yaratıcılık sadece kurallı bir sistemde mümkündür
Kafama takılan, Sayın Chomsky'nin bu ...
... kısıtlamaları zihne ya da insan doğasına koymasıdır. Bilimi mümkün kılan...
... kısıtlamaların düzenlenmesi sisteminin, insan zihninin dışında üretimde, sınıf...
mücadelelerinde ile ilgili sosyal yapılarda...
bulunabileceğini düşünüyorum.
Size ancak şu şartla katılıyorum. Eğer insan doğasının temel unsurunun...
... yaratıcı iş ihtiyacı, yaratıcı arayış, baskıcı kurumların rastgele kısıtlayıcı...
... etkileri olmaksızın serbest yaratılış olduğu doğruysa, ki ben öyle olduğuna inanıyorum.
Tabi buna bağlı olarak da, temel insan özelliğinin gerçekleştirilmesi için saygın...
... bir toplumda olanakların en üst seviyeye çıkarılması gerekecektir. Ekonomik ve sosyal
... kurumları da içine alan federal, merkezi olmayan, özgür birlikler sistemi ...
... devrimci sendikacılık diye adlandırdığım sistem olurdu.
Bana öyle geliyor ki bu, insanların makine dişlileri ya da çarkları olmaya...
... zorlanmadığı gelişmiş teknolojik toplum için uygun olan toplumsal örgütlenme şeklidir.
1960'lardan beri, Noam Chomsky, rasyonalist...
...özgürlükçü sosyalizminin sesi olmuştur.
ABD politikasını eleştirmesiyle, entellektüel kesimin köle ruhuyla, sionizmin yol açtığı ...
... yozlaşmayla, medyanın saptırmaları ve hakim ideolojilerin kendilerini kandırması ...
.... üzerinde durarak sevilmeyen biri olmuştur.
1960'lardaki liberal yönetimler altında...
... akademik entellektüeller grubu ...
...Vietnam Savaşı'nı ve benzeri uygulamalara...
... karşı muhalefet hareketini tasarladı.
Girmeye özendirildiğiniz MIT ile ...
... karşılaştırıldığında bu grup çok münasebetsiz.
Çünkü silah tasarımcısı, karşı ayaklanma...
... uzmanları, matematik dehalarının da içinde...
... olduğu bir Amerika İmparatorluğu'nun ...
... bir parçası olmaya özendiriliyorsunuz.
Bu teşvikler aslında çok somuttur...
... insana güç, zenginlik ve otorite sağlar.
Bu, maille geldi.
Birkaç saniye içinde...
Tamam, başlıyorum.
"Language and Freedom" (Dil ve Özgürlük) adlı makalenizde, sosyal eylemin gelecekteki...
... bir toplum vizyonuyla harekete geçeceğinden bahsetmişsiniz.
Sizi harekete geçiren güç nasıl bir toplum vizyonu?
Gelecekteki toplumun nasıl olması gerektiği hakkında kendimce fikirlerim var.
Bunlar hakkında birçok şey yazdım. Bence, en genel ifadeyle, otoriteyi...
... egemenliği ve bunların meşruiyetini sorgulama biçimleri arıyor olmalıyız.
Bunlar bazen meşrudur, yani hayatta kalma mücadelesinde.
Örneğin 2. Dünya savaşı sırasında sahip olduğumuz yönetim biçimi ...
... temelde totaliter toplumdu. Bu bazı şartlar altında haklı görülebilir.
Ayrıca ebeveynle çocuk arasında başka birliksel ilişki biçimleri vardır.
Mesela bazen haklı görülebilecek baskı biçimleri gibi. Ancak bu tür ...
...herhangi bir baskı ve kontrolün sağlam bir gerekçesinin olması gerekir.
Oysa bunların büyük bir çoğunluğu kesinlikle haklı çıkarılamaz.
İnsan medeniyetinin çeşitli aşamalarında bunların hepsini olmasa da bir kısmını ...
...sorgulamak mümkün olmuştur. Sorgulanamayanların kökleri derindedir.
Ve onları pek görmeyiz. Belirli bir noktada değişmek durumunda olan, aslında ...
... herhangi bir meşruiyeti olmayan ve sıklıkla temel insan haklarına ve ...
...sizin insan hakları ve doğası anlayışınıza zarar veren bu yönetim ve egemenlik ...
... biçimlerini belirlemeye çalışırsınız. Günümüzde en önemli şeyler nelerdir?
Feminist hareket bazılarını, haklar hareketi de diğer kısmını ele alıyor.
Ciddiyetle ele alınmayanı ise aslında en temelde olanı kaynaklar üzerinde özel...
... kontrole dayanan egemenlik sistemidir. Bu da devlet kapitalizmine saldırı demektir.
Bence bu günümüzün buyruğudur, ve çok uzak geleceğe ait değildir.
''Hayatınızın işi''
Alfabede sadece 26 harf vardır.
Ancak bu 26 sihirli sembolle her gün milyonlarca sözcük yazılır.
Dünyanın hiçbir yerinde insanlar yazılı medya yoluyla...
... bilgiye ve eğlenceye bu kadar bağımlı değildir.
Her gün dünyada olup biten her şey Amerikan ...
...basınından insanların evlerine girer ve herhangi bir yerde olan hiçbir şey uzun...
... süre Amerikan gazetesinden gizli kalamaz. Günlük gazeteler bize oldukça sıradan gelir.
Ancak gazetelerin kapınıza nasıl geldiğidir aslında gazeteciliğin en büyük hikayesi.
Demokratik toplumlara ve medyanın bu toplumlardaki rolüne ilişkin standart bir görüş var.
Yüksek Mahkeme Yargıcı Paul da medyanın, anayasa değişikliğinin toplumsal amacı...
... üzerindeki, yani halkın, siyasi süreçte söz sahibi olmasını sağlayan önemli ...
...etkisinden bahsederken bunu ifade eder. Böylesi bir formülle anlatılmak istenen...
... demokrasinin bilgiye, fikir ve görüşlere serbest erişimi gerektirmesidir.
Aynı kavramlar sadece medya için değil, aynı zamanda eğitim kurumları ve genel ...
... olarak entellektüel basın için de geçerlidir.
Basın hükümetin tüm eylemlerini, her ...
... aşamasıyla denetlemektedir ve bu da demokrasinin temel çarelerinden biridir
Muhabirlerin görevi hem kendi uluslarına hem de diğer tüm uluslara doğru haber vermektir.
İlk anayasa değişikliğinde deniyor ki; meclis basın özgürlüğünü kısıtlayacak ...
... hiçbir yasa çıkaramaz, ve buna göre başkanın kendisi de her türden siyasi ...
... görüşü temsil eden farklı gazetelerin habercilerine Beyaz Saray'ın kapılarını ...
...sonuna kadar açabilmelidir.
Buna karşıt bir görüşün olduğunu ve bu görüşün uygarlığımızın ...
... derinliklerine kadar işlediğini ve son derece yaygın olduğunu unutmamak gerekir.
Bu karşıt görüş, tarihin en bilinen devrimlerindeki karmaşayı aratmayan ...
... İngiliz Devrimi'ne yani 17. yüzyıla kadar dayanır.
Tüccarları, eşrafı temsil eden parlamento ile diğer elit kesimin temsilcisi olan kral ...
... yanlıları arasında bir mücadele vardı, ve bu mücadele kabuğundan taştı.
Ancak bilinen pek çok halk devrimde de olduğu gibi tüm bu kesime karşı...
... olan bir halk hareketi de vardı.
Efendi- köle arasındaki ilişkiyi, yönetme hakkını, ve bunun gibi her şeyi sorgularlardı.
Yazılı basın henüz sahneye çıkmasına rağmen radikal yayıncılık oldukça yaygındı.
Bu durum iç savaşın her iki tarafındaki elitleri rahatsız etti. O tarihlerde 1660 yılında dikkati...
... çeken bir tarihçi vardı, bu tarihçi bugünün demokrasisi için çağrı yapan radikal ...
... demokratları eleştiriyordu, zira bu kişilerin eylemleriyle insanlar öylesine gururlu...
... kendinden emin bir bir hale gelir ki sivil bir yönetime boyun eğmek gibi bir aşağılık...
... hissini kendilerinde bulamazlar.
Şimdi bu doktrinlerin de altını çizdiğimize göre, belli...
... bir demokrasi algısı olduğunu söyleyebiliriz. Demokrasi elit kesimin oynadığı bir oyundur,
...kendi iyilikleri için ayrı bir konumda kontrol altında tutulması ve yönlendirilmesi gereken...
... cahil insan toplulukları için değildir. Aynı ilkeler Amerikan kolonilerinde de ...
... desteklenmiştir. Amerika'daki demokrasinin kurucularının görüşü ve bu ülkeye sahip ...
... olan insanlar onu yönetmelidir de, diyor John Jay.
Elit kesime göre içinde bulunduğumuz bu...
... modern çağda, medyada entellektüel yaşamla...
... ilgili güzel sözleri bir tarafa bırakacak olursak ...
... standart olan bu karşıt görüş gelişmektedir.
Aydın, yazar ve dilbilimci Profesör Noam Chomsky Washington DC'de.
Rızanın İmalatı ...
Bu başlıkla anlatılmak istenen nedir?
Aslında bu başlık Walter Lippmann'ın, demokrasinin uygulanışında bir devrim olarak ...
... nitelendirdiği "rızanın imalatı"nı tanımladığı 1921 yılında yazılmış bir kitabından alınmıştır.
Bu da bir kontrol tekniğidir; genellikle alt tabakadaki insanları ilgilendiren ...
... ortak konular halktan uzak tutulduğu için gerekli ve kullanışlıdır.
Halk bununla pek ilgilenmemelidir. Onlar Lippmann'ın özel sınıf olarak adlandırdığı...
... kesimin konusu olmak durumundadır ve bunun demokrasiyle ilgili standart görüşün...
... tam karşıtı olduğunu fark ettim. Bunun, günümüzün karar verme mekanizmaları ...
... üzerinde hayli etkisi olmuş, saygıdeğer ahlakbilimci ve ilahiyatçı Reinhold Niebuhr da ...
...başka bir şekilde ifade etmiş. Niebuhr'a göre rasyonalite soğukkanlı bir gözlemcinin özelliğidir.
Fakat ortalama bir insan ahmaklığı yüzünden Mantığına değil inançlarına göre hareket eder.
Bu saf inanışlar da haklı bir yanılsamayı ve normal bir insanı yolunda tutmak için...
... efsaneci tacirlerinin sağladığı duygusal yönden etkili olan basitleştirmeleri gerektirir.
Saf insanların düşünebileceği gibi doktrinleştirme demokrasiyle tutarsız değil, tüm bu düşünürlerin...
... gözlemledikleri gibi demokrasinin temelidir.
Saf insanların düşünebileceği gibi doktrinleştirme demokrasiyle tutarsız değil, tüm bu düşünürlerin...
... gözlemledikleri gibi demokrasinin temelidir. Bir asker devletinde, feodal devlette veya ...
... bugün totaliter diyebileceğimiz devlet düzeninde insanların ne düşündüğü önemli ...
... değildir, zira insanların faaliyetlerini kontrol etmek amacıyla kafalarının...
... üzerine doğrultulan bir sopa vardır.
Ancak bu sopa devletin elinden kayarsa artık insanları bu güçle kontrol edemez.
İnsanların sesinin çıktığı bir ortamda bu sorunu yaşarsınız. İnsanların sesinin ...
...çıktığı bir yerde sivil yönetime boyun eğmeleri beklenemez, dolayısıyla...
... insanların düşüncelerini etkilemek gerekir. Bunu yapmanın en yaygın yolu bir zamanlar ...
... propoganda denilen bugünse rızanın imalatı, gereken yanılsamaların yaratılması veya ...
... halkı yalnız bırakma ya da bir şekilde onları kayıtsızlığa götürme gibi yollara başvurmaktır.
İki erkek kardeşin büyüğü Abraham Noam Chomsky 1928'de
Pensilvanya eyaletinin Philadelphia şehrinde doğmuştur.
Yahudi bir ailenin çocuğu olan Chomsky zamanın Yahudi düşmanı atmosferinden etkilenmiştir.
Annesi ve babası İbranice öğretmeniydi, kendisi de Fransız ve Rus klasiklerinin ...
... çevirilerini okuyup edebiyatla ilgilenmeye başlamıştır.
Ayrıca babasının yazdığı Orta Çağda İbranice dilbilgisi kitabı da ilgisini çekmiştir.
Çocukluğuna dair hatırladığı; kanepeye kıvrılıp kütüphaneden ...
... tek seferde aldığı bir düzine kitabı iştahla okumaya dalışıydı.
Şimdi Carol ile evli olan Chomsky üç çocuk babası.
Çocuklarımı ve eşimi kendi seçimleri olmayan, yani kamusal medyaya maruz bir şekilde...
... yaşamaya zorlamak istemem.
Bu onların seçimi, onları yönlendirmek istemem.
İkincisi kişisel yaşamları çok önemliymiş...
... gibi bir yıldız muamelesi gören kamusal...
... kişiliklerin yaratılması görüşüne karşıyım.
Başlıyoruz- Kabul odası
Yüksek notlar alan bizim gibi sıradan bir öğrenci olduğunuzu söylediniz. Olaylara eleştirel ...
... bakmaya, farklı bir boyuttan görmeye nasıl başladınız? Bu değişimi başlatan ne oldu?
Herkesin hayatında kişisel gerçekleri vardır. Her şeyden önce, buhranın ...
...yaşandığı yıllarda büyüdüm.
Gariptir ama annem ve babamın bir işi vardı.
İkisi de İbranice öğretmeniydi, yani orta sınıfın alt kesimindeydik.
O günlerde annemle babam için Yahudi, Musevi, Filistinli olmak demek her şeydi.
Ben de böyle bir ortamda büyüdüm, İbranice öğrendim, İbrani okuluna gittim.
Gençlik gruplarına, İbrani yaz kamplarına liderlik ettim, sosyalist çift ulusluluğumuzun,
...Yahudi birliğimizin ve bunun gibi birçok güzel paylaşımın içinde yer aldım.
Bir trene atlayıp New York'a gitmenizi, orada 4. Cadde'deki anarşist kitapçılar arasında ...
... takılıp işçi sınıfıyla muhabbet etmenizi nasıl karşıladılar?
Sorun etmediler, şimdi çocukluk anılarıma da tam olarak güvenmek istemiyorum ...
... ama tabii ki bir çok Yahudi ailesi gibi benim ailem de bölünmüş bir aileydi.
Herkes başka yönlere gitti, bazıları aşırı ortodoks, bazıları çok radikal,
... bazıları tamamen asimile olmuştu. Bazıları da işçi sınıfından entellektüellerdi.
Ben de kendimi bu kesime yakın hissediyordum. Çok canlı bir entellektüel kültürdü.
Farklı olan, işçi sınıf kültüründe çalışma değerleri de vardı, dayanışma değerleri...
...ve toplumsal değerler gibi...
İşlerin bir şekilde daha iyiye gideceğine dair bir his vardı. Yapılan şeyleri ...
...organize eden bunun için mücadele eden kurumsal bir yapı vardı.
Üstelik umutluydu.
Ayrıca deneyselci bir okulda, Dewey'in ilerici bir okulunda okuma fırsatım olmuştu.
Üniversitenin yönetiminde gayet iyi bir okuldu. Bilirsiniz rekabet ya da iyi öğrenci olmak...
... gibi birşey yoktu. Yani gerçek anlamıyla iyi bir öğrenci olma kavramı liseye...
... ya da akademik yüksek okula girene kadar oluşmamıştı.
Sonra, farkettim ki ben iyi bir öğrenciyim ve liseden nefret ettim çünkü üniversiteye...
... girmek için yapmanız gereken bir sürü şey vardı. Ama o zamana kadar çok rahattım, bilmiyorum...
...çok kişi var mıdır benim gibi. Belki de teşekkür borçluyum.
Gabriel Jackson'ın İspanya İç Savaşı makalesi üzerine yazdığınız uzun değerlendirme ...
... yazısını ilgi ve hayranlıkla okudum, tarihte çok önemli bir dönem.
Ne kadar çok çaba harcandığını görebiliyorum.
- Onu ne zaman yazdım biliyor musunuz? - Ne zaman yazdınız?
1940'ların başlarında, 12 yaşındayken yazdım.
FRANCO'NUN ZAFERİ 3 yıl süren İspanya İç Savaşı Sona Erdi
Milli Ordu Barcelona'ya girdi
İlk makalemi Barselona savaşının hemen ...
... ardından okul gazetesi için yazmıştım, 1939 yılında faşizmin yükselişi ile ilgili bir ağıt yazısı.
Sanırım, amcam hayatımda en çok etkili olan insanlardan biri. 4.sınıfta kalmıştı, sabıkalı...
... sol siyasi geçmişi ve bunlara benzer bir sürü deneyimi vardı.
Kamburdu, bu sayede fiziksel engelliler için düzenlenen bir program dahilinde New York'ta...
... bir büfe sahibi olabildi.
New York'tan kimse var mı burada? Evet, 72. sokak'taki büfeleri bilirsiniz.
İşte politika eğitimimi ben orada aldım. 72.sokakta bir metro çıkışı vardı.
Metrodan çıkan herkes 72.sokağa doğru giderdi, ve o tarafta 2 büfe vardı.
İyi iş yapıyorlardı, arka tarafta da iki tane vardı. Ama kimse o çıkışı kullanmazdı.
İşte amcamın büfesi oradaydı. Ama çok canlı bir yerdi ve kendisi çok cesur bir adamdı.
30'lar.. Özellikle akşamları oralarda gezinen birçok göçmen olurdu.
Edebi politik bir salon gibiydi adeta. İnsanlar oralarda takılır, tartışır, konuşurdu.
12 yaşında bir çocuk olarak hayatımdaki en büyük heyecan bu büfede çalışmaktı.
"Rızanın İmalatı"nda ABD'de kitle iletişim araçlarının öncelikli ...
...işlevinin özel sektör ve hükümeti kontrol edenlerin özel çıkarları için halk desteği ...
...oluşturmaktır diyorsunuz. Nedir bu çıkarlar?
Eğer herhangi bir toplumun nasıl işlediğini anlamak istiyorsanız, bizimkini ya da bir başkasını...
... bakılması gereken ilk yer, toplumun nasıl işleyeceğine karar verme pozisyonunda olanlardır.
Toplumdan topluma değişir ama bizimkisinde toplumda olacaklara dair önemli kararlar,
...yatırım, üretim dağıtım vb. ile ilgili kararlar büyük şirketler, holdingler ve yatırım ...
... firmalarından oluşan bir grubun ellerindedir.
Bunlar aynı zamanda hükümetteki önemli yönetim pozisyonlarındaki kişileri belirleyenler...
...ve medyada olanlardır. Ve onlar karar verme pozisyonunda olmak zorunda olan kişilerdir.
Hayatın akışı, toplumda olan biten üzerinde aşırı baskın bir rolleri vardır.
Ekonomik sistem içerisinde yasayla ve kural olarak, kaynak kontrolünde hakim durumdalar.
Kendi çıkarlarını tatmin edebilmek için politik ve ideolojik sisteme çok keskin kısıtlamalar dayatırlar.
Rızanın imalatından bahsediyorsunuz.
Kimin rızası imal ediliyor?
İki farklı grupla başlayabiliriz ve detaylara girebiliriz. İlk yaklaşım düzeyinde,
... propaganda için iki hedef vardır. Biri bazen politik sınıf diye adlandırılandır.
Kısmen az-çok eğitimli olan nüfusun belki de yüzde 20si karar vermede rol oynar.
Bu kesim sosyal yaşamda yönetici ya da kültürel yönetici olarak yer alırlar, öğretmen, yazar gibi.
Oy vermeleri, devam eden ekonomik, politik ve kültürel yaşamda bazı roller üstlenmeleri beklenir.
Gerçekten beyni yıkanacak olan grup için onların rızası çok önemlidir. Geriye tek işlevleri kuralları...
... takip etmek olan, düşünmemesi ya da başka şeylere dikkatini vermemesi gereken ...
... yüzde 80'lik bir kesim kalır ve genellikle bu kesim bedel öder.
Profesör Chomsky sizin modelinizin temelinde filtreler var. Propaganda halk için ...
... çok önemli bir yoldur, bunları kısaca özetler misiniz?
Propaganda modeli diye adlandırdığımız şey temelde önde gelen medya analizlerine...
... bağlı olan bir kurumdur. Burada öncelikle bir şekilde genel gündemi ...
... belirleyen ve ötekilerden ulusal ve uluslararası ilişkilere dikkat etme açısından ...
... daha üstün olan ulusal medyadan bahsediyoruz. Şu an gündemi belirleyen elit medyadır.
Mesela New York Times, Washington Post, önde gelen televizyon kanalları vb.
Bunlar genel gündemi belirler, yerel medya da az çok onların yapısına uymak durumundadır.
Bunu birçok farklı yolla yaparlar: konuları seçerek, ilgiyi dağıtarak, vurgularla, konuların genel...
... hatlarını belirleyerek, bilgiyi süzgeçten geçirerek, tartışmayı belirli sınırlar içinde kısıtlayarak gibi.
Toplumdaki hakim elit gruba hizmet etmek için birçok şeyi belirlerler, seçerler, kontrol ederler.
Sınırlarlar ve şekillendirirler.
Günümüzde Orta Amerika'daki beş ulusa sıradışı oranda bir dikkat ve ilgi gösterilmektedir.
Bu, demokrasinin günlüğüdür. Bu bölümümüzde zafer ve felaket var.
Yaşamın dokusu değişiyor. Burada büyük bir gazetecilik var.
Geçmişin açığa vurulması, bugüne rehberlik etmesi ve geleceğe ip ucu olması.
New York Times ABD'deki en önemli gazetedir. Dünyada da en iyi olduğu söylenebilir.
New York Times şu an politik aktif eğitimli sınıfların dünya algısının şekillenmesinde...
... çok büyük rol oynar. Ayrıca New York Times tarih yazar. Bu yüzden de özel bir konuma sahip ...
...olmakla birlikte editörleri de kendilerini muhtemelen ağır bir yük altında hissederler.
Yıllar önce olan bir şey yarını etkileyebilir. Times'ın kütüphanesinde milyonlarca kupür...
... muhafaza edilmektedir. Bütün indeksler hemen kullanılabilir.
Paha biçilmez bir olay arşivi ve onları yapan bir adam.
Tarih, insanların ne olduğunu öğrenmek için gittikleri New York Times arşivlerinde olanlardır.
Bu yüzden tarih uygun olmayan bir biçimde şekillenmesi, bazı şeylerin görünüp, bazı ...
...şeylerin görünmemesi bazı şeylerin sorgulanıp, bazı şeylerin de göz ardı edilmesi ...
...son derece önem taşımaktadır.
Şu anki soru tarihin kimin çıkarına göre şekillendiği sorusudur ve bence bunu cevaplamak kolay değildir.
İnsanların bu konularda karar verme süreçleri, örneğin rızanın imalatını okuyarak ...
... öğrenebileceklerinden çok daha gizemlidir. Yasa yapma konusunda da böyledir.
Yasa yapma sosis yapmaya benzer. Nasıl yapıldığını bilmezseniz daha kolay yutarsınız.
İş dünyasında da aynı süreç vardır. Birinci sayfaya neyi koyacağınızı tartışırken önemli ...
...olan konuların bir kenara itilip değerli vaktin gazeteyi doldurabilmek için ...
... harcandığını hissedersiniz.
İlginçtir, profesör Chomsky ve sağ kanadın en uç temsilcilerinden "Reed Irvine" bu noktada ...
... birbiriyle tamamen uyumludur. O da Chomsky gibi esas gündem belirleyici ...
... olarak basının örtbas edici etkisinden bahseder.
Tabi Reed, bunun, Amerikan halkının iç ve dış işleri üzerindeki liberal fikirleri ifade eden ...
... sol kanata ait bir komplo teorisi olduğunu görmez. Ama her iki durumda da bunun ...
... haberi okuyan insanların zekasına bir hakaret olduğunu düşünüyorum.
Şimdi şunu açıklığa kavuşturmak lazım, bütün bunların liberal ya da muhafazakar...
... tarafla bir alakası yok. Propaganda modeline göre, medyanın hem liberal ...
... hem muhafazakar kanatları, bu terimler de ne demek oluyorsa artık, aynı varsayımlar...
... çerçevesine düşüyor çünkü eğer liberal tarafta görülürse düşünceyi daha etkin ...
... bir şekilde sınırlandırmaya hizmet edebilecektir. Başka bir deyişle, eğer basın gerçekten ...
... düşmanca liberal ve bütün bu kötü şeylerse bunun ötesine nasıl geçebilirim.
Onlar zaten güce karşı aşırı bir konumdalar ki bunun ötesine geçmek mümkün olmaz.
Bu yüzden liberal medya da kutsalmışçasına kabul edilen varsayımların ötesine geçilemez.
İyi işleyen bir sistem aslında medyaya belli bir eğilim dayatır.
Ona "buraya kadar, ötesi yok" dedirtir.
Böyle bir medyadan ne bekleyebilirsiniz. Sadece nispeten daha az tartışmasız yönetilen ...
... serbest piyasa tahminleri ve onların ürünlerini belirlerken göz önünde bulundurdukları ...
... temel faktörler. Bu yüzden biz onlara filtreler diyoruz. Bunlardan biri mülkiyet.
Gündem belirleyen medyanın sahibi kim? Ya da toplum içerisinde kurumlar olarak neler?
Tabii ilk aşamada, bunlar büyük şirketlerdir. Çok büyük şirketler, birbirleriyle bağlantıları ...
... arttıkça da daha da büyük şirketler oluyorlar. Holdingler, örneğin White Westing House, GE vb.
Benim asıl bilmek istediğim elitler medyayı tam olarak nasıl kontrol ediyor.
General Motors'u nasıl kontrol edebiliyor?
Bu neden sorulmuyor? Yani General Motors zaten elitlerin kuruluşu ...
... kontrol etmek zorunda değiller ki zaten sahipleri onlar.
Öğrenci gazeteleri hariç, bence...
... ben medyayı sorgulardım.
Elitler öğrenci gazetelerini denetlemiyor, ama sana bir şey söyleyeyim mi?
Öğrenci gazeteleri düzenin dışına çıkacak bir hareket yaparsa bütün iş camiasını ...
... burada üniversitenin boğazına sarılmış bulursunuz, okul tehdit edilir.
Yani bence sizinle ilgilenmeyebilirler. Bu da bir seçenek. Ama eğer siz ilgilenmeyi ...
... bırakmazsanız baskılar gelecektir, çünkü bu insanlar ülkenin sahipleridir.
Kontrolden çıkmasına izin vermezler.
Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Bu eski bir dalaveredir, bir yerlerde gizli bir oda, içinde bir masa etrafına oturmuş ...
... neler olacağına karar veren bir grup kapitalist.
Bunu Noam Chomsky'e söylemekten nefret ediyorum ama öyle bir oda yok.
-Bu düşünceye katılmıyor musunuz?
-Bu duyduğum en büyük saçmalık.
Ünivesitelerde yeni moda bu, entellektüeller ruhban sınıfı gibi mutlaka bir şeylerin ...
... ters gitmesi gerektiğini düşünüyor.
Kuzey Amerika'da 7 Büyük Sinema Stüdyosu, 1800 Günlük Gazete, 11000 Dergi...
... 11000 Radyo İstasyonu, 2000 Televizyon Kanalı, 2500 Yayınevi bulunmaktadır.
Her bir medya kanalının %50'sinin sahibi olan ve bunları kontrol altında tutan 23 şirket var.
Bazı durumlarda gerçekten tekel haline gelmişlerdir. Bunlar yukarıda sıralanmıştır:
Öncelikle, elimizde daha da büyük holdinglerin birer parçası olan büyük şirketler var.
Bütün şirketler gibi, onların da piyasaya sattıkları bir ürün var.
Bu piyasa reklamcılardır, başka işler, medyayı işler kılan izleyicileri değildir.
Bunlar, reklamdan kazanıyorlar. Bu arada elit medyayla ilgili konuştuklarımızı hatırlatırım.
Yani onlar bir ürün satmaya çalışıyor, reklam oranlarını yükseltecek bir ürün.
...reklam endüstrisindeki arkadaşlarınıza sorun.
Demek istediğim onlar elit izleyicinin reklam oranlarını yükseltecek bir ürün isterler.
Yani, elinizde kuruluşlar, şirketler, büyük şirketler var.
Nispeten ayrıcalıklı seyircileri başka işletmelere satan.
Bunun sonucunun nasıl bir bakış açısı olmasını beklersiniz?
Varsayımlarınız, tahminleriniz dünyanın bir resmi olarak ortaya çıkıyor.
Satıcıların, alıcıların ve ürünün algısı, çıkarları ve ihtiyaçlarını tatmin etmeye yönelik bir dünya algısı.
Aynı doğrultuda baskı yapan birçok faktör vardır. Eğer bu bakış açısına sahip olmayan insanlar...
...sisteme girmeye çalışırsa, büyük ihtimalle bu yolda saf dışı bırakılıyor.
Nihayetinde hiç bir kurum kendini yok edecek bir mekanizmayı mutlu mesut tasarlamaz.
Kurumlar bu şekilde işlemiyor.
Bu yüzden hepsi kurumun kendisine zarar veren sistemi bozan muhalif...
... sesleri ve alternatif bakış açılarını dışlamaya, yalnız bırakmaya ya da yok etmeye çalıştılar.
İçinde büyüdüğünüz medyanın ve toplumun ideolojik olarak beyin yıkamasından ...
... kurtulduğunuzu düşünüyor musunuz?
Genelde hayır. Geriye baktığımda, yapmam gereken ...
... ama yapmadığım şeyleri düşünüyorum.
Bunlar hiç de hoş tecrübeler değil.
- Peki okul bahçesinde genç Noam'ın hikayesi nasıl? - Bu benim için kişisel bir konu.
Başkalarınınkinden çok da ilginç değil.
Evet büyük bir etkisi var.
Hatırlıyorum da altı yaşında, birinci sınıftayken ...
... okulun bahçesinde bir stand vardı.
Bir çocuğun etrafında bir grup toplanmıştı.
Biri üçüncü sınıfa gidecek kadar büyüktü.
Bu büyük çocuğun onu döveceğini...
...düşünüp yanına gittim.
Yanında yardımına gelen biri olduğunu...
...hissetsin diye. Bir süre durdum yanında.
Sonra bir şekilde korktum ve gittim.
Bundan hep utanmışımdır.
Bu utancı anlamak için gerçekten...
... benimle olmalıydınız o an.
MIT'de tanınmış bir profesörsünüz, söhretiniz ve müthiş bir kariyeriniz var.
Sonra da politik aktivist olmaya karar verdiniz. Sizden bekleneni yapmadınız.
Yani o zamana kadar iyi çocuktunuz, değil mi?
Yoksa her zaman asi miydiniz?
Evet, dışarıda oldukça asiydim.
Kendinizi yalnız hissettiniz. Birçok insanın yaptığı gibi kendinizi şu anki Amerikan yaşamının ...
... çekiciliğinden uzak hissedip bunun için bir şey yapmam gerek dediniz. Bunu size ne yaptırdı?
Kararımda çok bilinçli ve rahattım, sonucunun ne olacağını biliyordum.
Çok iyi bir pozisyondaydım. Sevdiğim işi yapıyordum.
Özel hayatımda da sorun yoktu, iyi bir yerde yaşıyordum.
Çocuklar büyüyordu yani her şey muhteşem görünüyordu.
Bunlardan vazgeçtiğimi biliyordum. Sadece konferanslar vermekle kalmamış...
... direnişe de katılmıştım. Yıllarımı hapishanede geçiririm diye ummuştum. Aslında eşim ve ben...
... çocuklara bakabilmek için üniversiteden mezun olduk, beklentiler bunlardı.
Daha sonra gençliğim zamanındaki hakim konularla ilgilenmeye başladım.
Hayat hiç de rahat olmayacaktı. ABD psikolojik hapishanesini biliyordum.
Oraya göndermiyorlar ama kurallara karşı gelmenin belirli cezaları vardı.
Bu yüzden bu çok ciddi bir karardı. O noktada her şey anlamsız geldi.
Ben Noam Chomsky. MIT'denim ve son yıllarda savaş karşıtı faaliyetlere...
... giderek daha çok katılıyorum.
Makaleler yazarak, milletvekilleriyle...
... konuşarak başladım ve giderek direniş ...
... faaliyetlerine daha çok katılmaya başladım.
Sorumlu ve ilgili bir vatandaşın yapması ...
... gereken politik eylem gerçekten de doğrudan...
... direniş, savaş suçlarına dahil olmamayı ve ABD'nin ...
... deniz aşırı saldırılarını reddetmeyi gerektirir.
Bence toplumumuzda varolan ve çerçevenin dışına çıkarak düzeltilmesi gereken,
... çok ciddi kurumsal defoları ve kusurları çok açık bir şekilde görebiliriz.
Ama yeni politik eylem yolları bulacağımız yaygın bir şekilde kabul edilen bir gerçektir.
Sizin tartışma ve sorgulama eğiliminiz beni çok mutlu ediyor.
Özellikle bunun ne kadar kendine hakim olmayı gerektirdiğini fark edince.
Evet, öyle, bazen sinirleniyorum ama.
Savaşın tamamen iğrençlik olduğunu, zayıf ve mutsuz kişilerce oynandığını söylüyorsunuz.
- Buna hepimiz dahiliz, ben de dahilim, bütünüyle hepimiz.
Elbette. Çünkü siz herkesin suçlu olduğunu düşünüyorsunuz.
Bu dini bir gözlem değil mi? Yani herkes her şeyden suçludur?
-Hayır, katılmıyorum.
Hiç kimse her şeyden suçlu değildir.
Hayır ben böyle düşünmüyorum.
Benim vurgulamak istediğim şey ve olması gereken gerçek, en azından benim için.
Bunu daha önce kitapta da belirttim. Bizim toplumumuzun ve öteki toplumların ...
... masum ve korkunç bakış açısı, mantıklı insanların saf mantıkla olayları gözlemlemede gösterdikleri...
... soğukkanlı tarafsızlık. Bence bu Hitler'in durumundan daha da korkunç.
Bu insanların soğukkanlılıkları ve umursamazlıkları yüzünden istediklerini yapabildiler.
Yani bir bakıma ciddi bir suçun ağırlığını göğüsleyip daha aşırı uçlarda olan ...
... başkalarının üzerine bu yükü atabilirler.
Binlerce kilo konfeti New York semalarından Körfez Savaşı'nın bitişini resmi olarak kutlamak ve ...
... orduyu karşılamak için sokaklara fırlatıldı.
Ne olursa olsun bizim için önemli olan ...
... dünyanın en güçlüsü olan ülkemiz.
- Sizce medya, savaşı nasıl ele aldı?
- İyiydi, sanırım.
- Bence her şeyden haberdar olmak güzeldi.
Önceden orada ne olduğunu bilemezdik. Şimdi ise her şeyi hemen öğreniyoruz.
Teknoloji sayesinde ilk kez dünyada...
... birçok noktadan canlı yayın yapabiliyor.
Tüm haber bağlantıları formatıyla da...
... izleyiciye tüm bağlamı aktarabiliyoruz.
Bağlamdan kastım nasılı ve nedeni anlamak için önemli olan kurumsal bellek.
Yani, analistler, yorum yapanlar ve açıklama yapanlar için.
Kameranın önüne geçip, haberlerden eğlence dünyasına geçseniz de bu hiçbir şekilde iyi...
... bir gazetecilik için gereken temel standartların önüne geçecek bir engel olmamalıdır.
Başkan Bush Sovyetlerin barış görüşmelerini reddeti.
Arabistan'da ise kapılar açık bırakıldı.
Muhabirde bulunan doğruluk, hız, adil bir yaklaşım, dürüstlük ve bütünlük gibi...
... özelliklerle doğruya ulaşma çabası sürdürülür.
Savaşa gitmek ciddi bir iştir. Totaliter toplumlarda diktatör savaş ilan ettiğinde...
... herkes uygun adıma geçer.
Elimizde insan türünün kardeşliğinin yeni silahı ...
... yalanlara karşı doğrunun savaşı değil, her şeyden önce insan diyen yeni bir dünya...
... düzeni oluşturmak için çabalayan milyonların inanca dayalı kalıcı ittifakı olarak görüyoruz.
Demokratik toplumlarda siyasi lider savaştan yana ise önce sebepler sunup bunları...
... kanıtlamakla yükümlüdür, zira savaş bir felakettir. Bu noktada medyanın ...
... görevi barışçıl çözümlerin sağlanabilmesi için olasılıklar sunmak, binlerce kişinin ölümüne ...
...ve bir ülkenin sonuna neden olacak bu acımasız savaş kararının tartışılması için öneri getirmektir.
Ancak bu hiçbir zaman olmadı. Asla dememeliyim ama tartışmaların en azından yüzde 99'unda ...
... barışçıl çözüm gibi bir seçenek yoktu.
Bu yönetim sadece doğruyu söylemek için elinden ...
... geleni yapacaktır. En önemli silahımız halkın...
... eylemlerini şekillendiren, dünyaya yeni fikirlerin ...
yayılmasını sağlayan özgür basının temsil ettiği...
... büyük bilgi makinesidir.
Ne zaman George Bush çıkıp müzakere yapılmayacağını söylese ...
... ertesi gün nefret dolu ve daha yumuşak bir diplomasiyi reddeden yüzlerce başyazı yayımlanır.
Saldırganları ödüllendiremeyiz dediğinde dünyanın medeni kesimlerinde örneğin ...
... üçüncü dünyada olduğu gibi medyada onunla alay edilmez. Timor saldırısı sırasında kendisi...
... CIA'nin başındaydı. Saldırı yanlıları affedilemez dedi, ve medya da buna alkış tuttu.
Kameraman ve muhabir örgütleriyle dünyanın en etkili endüstrisi.
Savaş hakkında artalan bilgisi ve bakış açıları sunuyor.
Dünyaya yayılmış radyo ağları var.
Engin habercilik deneyimi ile olaylar ve durumlar hakkında...
Her stratejik noktadan ve öncepheden ...
muhabirlerimiz yeni savaş teknikleri ve yolları hakkında bilgi gönderiyorlar.
Sonuç bütün çizgi boyunca hüsrandı.
BM sonunda amacına ulaşıyor, bu muhteşem bir dönüşüm, diyordu NY Times.
Tek büyük dönüşüm Amerikan'ın Büyük Depresyona karşı sadece bir kere danışman kararına uymamasıdır.
İnsanlar savaş istemiyor, ama savaşlar yapıyor.
İnsanların bilmediği savaş yapmak zorunda olmadıklarıdır.
İşte medya insanların bunu görmesini engelliyor.
Medyanın dalkavukluğu yüzünden hepimiz savaşa gitmek istiyormuşuz gibi gösteriliyoruz.
Asıl büyük hikaye bu.
Laramie'deki küçük radyo istasyonlarından değil ...
ulusal gündemi belirleyen medyadan bahsediyorum.
Laramie radyosunu dinliyorsanız,
... büyük ihtimalle o sabah Times gazetesinde ...
... olanları duyuyorsunuz. Sadece NY Times'ın ...
haberleriyle öğrenirler dünyada olan biteni.
Tüm ayrıntısına kadar olmasa da genel hatlarıyla iletilmiş olur.
Dış haberler buradan yani dış haberler masasından gelir. Editörümüz Bob Hamley.
Bob, sanırım gazetede kullanabileceğinizden çok daha fazla dış haber alıyorsunuz.
Evet, öyle, bir günde gazeteye koyacağımızdan çok fazla haber oluyor elimizde.
O zaman sizin işiniz bunları ayıklamak.
Şu an elimizdekileri seçiyorum. Ben bunları seçince, öteki masalardaki ...
... yardımcı editörlere gönderirim.
Bana geri geldiğinde, tabloları listeleyip sayfayı tasarlarım.
Bunlar birinci ve ikinci sayfalar.
Tamam Bob, Çok teşekkürler.
Neden medya üzerine bir film yapmak istiyorsunuz?
Ne güzel sessiz bir kasaba!
Burası güzel bir kasaba!
Büyük medya üzerine bir film yapıyoruz. Bu yüzden buranın iyi olacağını düşündük.
İsimleri nereden alacağınızı biliyorsunuz.
Kendini tanıtarak başlayabilirsin.
Ben Bobel Senko. Ben medya sektörünün şirketler sorumlusu ve icra müdürüyüm.
Biz şu an Pennysylvania'nın güneydoğusunda Delaware'deyiz.
Medya artık herkesin yurdu haline gelmiştir. Bu model, topluluk fikrini teşvik etmek ...
... için geliştirildi. Biz reklamın değerini bilen ve yüksek bilince sahip bir topluluğuz.
Medyada şöyle bir gezinirseniz, çok iyi karşılanırsınız ve insanların ...
... herkesin yurdudur fikrini kalpten benimsediğini farkedersiniz.
-Yerel gazete, Kasabanın Sesi? - Kasabadan Sesler
- Okur musunuz? - Evet evet Kasabadan Sesler'i okurum.
Sizce genel gazete diliyle Kasabadan Sesler arasındaki fark nedir?
Kasabadan Sesler tamamen yerel haberlerden oluşur. Eğlenceli, okunaklı ve ilginç.
Komşularınız hakkında, ya da mahallenizde neler olup bittiği gibi birçok şey öğrenebilirsiniz.
Biz de önemli bir iş yapıyoruz. Büyük günlük gazeteler gibi.
Büyük bir radyo istasyonu gibi. Çok sıkı çalıştığımız için haklı olarak oldukça iyi geliştik.
Bu haftaki sayımızı göstermek istiyorum. Herkesin evinin kapısına giden her tarafı ...
plastik kaplı, su geçirmez bir gazete bu. Birçok kez bunun haftalık yüz sayfayı...
... aştığını görürsünüz. Bu özel bir sayı. Beş baskımız var.
Bu Merkez Delaware sayısı, yani Pensilvanya medyasını içerir.
Burada gördüğünüz reklam düzenleme bölümü, merhaba deyin çocuklar!
- Merhaba! - Merhaba!
Şu an haritanın üzerine kırmızı, yeşil ve sarı noktalar koyuyoruz. Her yerde mağaza var.
Kırmızı noktalar hiç reklam olmayan yerler. Yeşil noktalar her hafta reklam aldığımız...
... yerler ve sarılar periyodik olanlar. Bu mağazaların hepsini tamamladık.
Şu an yaptığımız şey ise öncelikle kırmızı noktaları dikkate almak.
Yani bizim amacımız bu kırmızı noktaları sarıya sonra da sarıları yeşile çevirmek ...
... ve sonunda daha çok yeşil noktaya yani bu yerlerin yüzde yüzüne, hizmetlerin ve...
... reklamların yüzde yüzüne ve de günlük gazetelerin yüzde yüzüne ulaşmak.
Böylece hiç kırmızı noktamız kalmayacak. Belki birkaç tane kalabilir ama yeşillerin...
... artacağından umutluyum.
Merhaba, Ben Jean Morgan. New York Times'ın kurumsal ilişkiler birimindeyim.
Sizi New York Times'ın içine götürmek istiyorum. Hadi başlayalım.
Onlar sadece ses kaydediyorlar, kameraya almıyorlar.
Hayır, buraya kamerayla almazlar.
Şu an sayfaların düzenlendiği odadayız. Burası pratik kullanıma çok uygun bir yer.
Haberlerin reklama oranı nedir?
Yüzde 60'ı reklam. Bu büyük bir oran gibi görünebilir ama aslında ortalamanın altında.
Bu yüzde 60 oranımızın bazen sadece 20 sayfa gazete ilanları olabilir.
Gazetenin geri kalanı yani reklamsız kısmı ...
... sadece yüzde 60'a 40 oranında.
Böylece New York Times turumuzu bitirdik. Umarım beğenmişsinizdir.
Umarım bundan sonra hayatınız boyunca her gün New York Times okursunuz.
Temel sosyal rolü oldukça farklı olan başka insanlar da var.
Dikkatleri başka yöne çekme konusunda gerçek bir büyük medya var.
Onların amacı bildiğiniz gibi, yani bu tür medyanın amacı, insanların beynini uyuşturmak.
Basitleştirirsek yüzde 80'inin yaptığı budur. Onlar için en önemli şey insanların...
... dikkatini başka konulara saptırmak. Onlar insanlara ulusal futbol ligini izlettirir.
Altı kafalı bir çocuğun annesi için ya da ne seçtilerse onun için endişelendirir...
... ya da markette ne seçmeniz gerektiğini belirler. Ya da astrolojiye bakar, onunla ya da ...
... başka bir şeyle ilgilenirsiniz. Bunları atın kafanızdan, bunları asıl önemli...
...konular yerine koymaktan vazgeçin! Çünkü düşünme yeteneğini azaltmak önemlidir.
Spor bölümü başka bir birimde hazırlanır. Spor muhabiri spor konusunda uzman olmalıdır.
Haberi olay yerinden hemen alıp maçtan maça gazetesine gönderir.
Spor bir başka beyin yıkama aracıdır. Bunun bir sebebi insanların dikkatini ...
... belirli bir yöne çekmesidir. Bu son derece önemlidir.
Spor, insanları, onların yaşamları için asıl önemli olan konulardan ve ne yaptıkları ...
... üzerine düşünmekten ve endişelenmekten alıkoyar. Sporda sade insanların zekası kullanılır.
Bazen radyo kanallarından birini dinlerken insanlar arar ve bizim asıl önemli konularımızın...
... ne kadar da garip olduğunu düşündürür. Bunu vurguluyorum. Çünkü gerçekten çok önemli.
Lise yıllarımı hatırlıyorum, yeterince büyüktüm. Birden kendime okul futbol takımımın ...
... maçı kazanmasının neden bu kadar önemli olduğunu sordum.
Yani takımda tanıdığım kimse yoktu. Onlarla hiçbir ortak noktam da yoktu.
O zaman ben neden tezahürat yapayım ki? Bu gerçekten çok mantıksızdı.
Ama aslında mantıklı çünkü bu bir çeşit akıl dışı bir şekilde otoriteye boyun eğmedir.
Liderlik unsurları arkasındaki grup dayanışması aslında akıldışı bir şovenliktir.
Bu aynı zamanda rekabetçi sporların da bir özelliğidir. Bence bunlara yakından ...
... bakarsanız, bunlar genelde bu işlevlerini yerine getirirler. Bu yüzden bu kadar çok enerji ...
... onları desteklemeye, reklamlarını yapmaya ya da onlara para ödemeye ayrılır.
Size özellikle propaganda modelinin metodolojisi ve incelenmesi hakkında soru sormak istiyorum.
Bir kişi bunu nasıl yapabilir?
Birçok farklı ilerleme yolu var.
En açık olan az çok eşlenebilir örnekler bulmaktır.
Tarih, gerçek kontrol deneyleri sunmaz ama benzer şeyler vardır.
Bir yanda resmi düşmanlarımız tarafından işlenen.
... öte yanda da dostlarımız ve müttefiklerimizin işlediği vahşet olayları var. Fransa, ABD...
Burada sorulması gereken soru dışardan dürüst bir gözlemci olarak medyanın, devletin ...
... belirlediği çerçeveye, gündeme, sorulara ve kriterlere bağlı kalıp kalmayacağıdır.
Eğer ABD'nin güneydoğu Asya'daki savaşa müdahalesinin bittiğini düşünüyorsanız,
... bir kez daha düşünün! Soykırıma uğrayan insanlar dünyada ölümle yüz yüze.
Peter Jennings Ölüm Tarlaları'ndan bildiriyor, perşembe.
Modern zamanlardaki en büyük soykırım ...
... 1975'ten 78'e kadar devam eden Pol Pot'dur.
Vahşet denince onla kıyaslanacak başka bir örnek bulmak zordur.
Bu vahşettir ve tarih kontrollü bir deney değildir.
- Hiç Doğu Timor diye bir yer duydunuz mu? - Duyduğumu söyleyemem.
-Doğu Timor?
-Duymadım.
Aynı zamanda başka bir vahşet olayı da meydana gelir. Karakter olarak ...
... buna çok benzer ama bir açıdan farklı, bundan Pol Pot değil biz sorumluyuz.
Merhaba, ben Louis Sapnny, Radyo Noon'dasınız.
Son birkaç aydır programı düzenli olarak dinliyorsanız, Doğu Timor'un ...
... birkaç kez sözünün edildiğini biliyorsunuzdur. Özellikle yabancı yardım, savaş ...
... ve yeni dünya düzeninden bahsederken insanlar eğer BM yeni dünya düzeninde bu kadar ...
... ciddiyse neden kimsenin Doğu Timor'a yardım etmediğini merak ediyor.
Bu alan 1975'te Endonezya tarafından işgal edildi. Doğu Timorlu insanlara uygulanan ...
...vahşet raporları var. Buna rağmen Kanada ve birçok millet ısrarla BM'nin...
... işgali sonlandırma çözümüne karşı oy kullandı.
Bugün Doğu Timor'a daha yakından bakacağız. Ona ne oldu ve uluslar arası toplum...
... yardım etmek için neden hiçbir şey yapmıyor? En çok aktif olan kişilerden birisi Lan Burier,
Britanya Kolombiyası'ndan İngiliz bir muhabir. Kendisi Doğu Timor Uyarı Ağı'nın kurucusu ve şu an stüdyoda bize katılıyor.
- Hoşgeldiniz. - Merhaba
Birçok insan Doğu Timor'la ilgili pek birşey bilmiyor. Nerede bu Doğu Timor?
Doğu Timor tam olarak Avustralya'nın kuzeyinde, Hint ve Pasifik okyanusu arasında yer alır.
Doğu Timor'un güneyi Amerikan denizaltılarının geçebileceği derin sularla çevrilidir.
Aynı zamanda büyük petrol rezervleri de bulunur.
Burayı diğerlerinden farklı kılan ise dünyanın...
... o kısmında hala hayatta kalabilen antik medeniyetlerden biri olmasıdır.
Timor'da 700 bin insanın konuştuğu 30 farklı dil ve lehçe vardır.
Bugün dünya nüfusunun yüzde 5'i Doğu Timorlular gibi global ekonomik düzenden uzak,
.... kendi kendilerine yeterek yaşamlarını sürdürür.
Doğu Timor gibi küçük toplumlar ...
... daha demokratik ve eşitlikçidir, paranın ve gücün paylaşımı daha fazladır.
Endonezya işgalinden önce, insanlar genellikle küçük dağ köylerinde yaşarlardı.
Köyün ihtiyarları da bir üniversite gibi bilgelik sıfatını nesilden nesile aktarırlardı.
Çocuklar güvenli, ufuk açıcı ve sağlıklı bir çevrede yetişiyordu.
Doğu Timor'dan ayrıldıktan sonra Endonezya'nın işgalini duyunca çok şaşırdım.
Bölge için örnek teşkil edecek küçük bağımsız bir ülke istemiyorlardı.
Doğu Timor bir Portekiz sömürgesiydi. Endonezya'nın bu bölge ile ilgili emelleri yoktu,
.... hatta bunu açıkça söylemişlerdi.
Sömürge zamanında, politikleştirme de vardı...
.... ve farklı gruplar oluştu.
25 Ağustos'ta bir iç savaş patlak verdi.
Sonunda yer yer tipik solcu söyleme sahip halkçı Katolik...
... bir grup olarak bilinen Fretilin zafer kazandı.
Endonezya hemen müdahale etti.
Durumun ciddiyeti neydi? Gemiler bölgeye ne zaman geldi?
Pazartesi'den itibaren gelmeye başladılar. 6-7 gemi birlikte bizim sınırımıza çok ...
... yaklaşmışlardı. Eğlenceye gelmiyorlardı, büyük bir harekata hazırlanıyorlardı.
Dün gece burada olanlar bizi derinden yaraladı. O kadar uzak olduğumuz bir durum ki
... size nasıl anlatacağımızı bilemiyorum, ama deneyelim.
Duvarları olmayan yıkık dökük bir çatının altında örgü kilimin üstünde oturan adam...
... yarın ölebileceğini ve dünyadaki diğer insanların neden bunu hiç önemsemediğini sorguluyordu.
Tek istedikleri BM'nin orada olup bitenleri önemsemesiydi.
Dün gece burada öylesine duygu yoğunluğu yaşandı ki buna bizim de dahil olmamız gerekiyordu.
Portekiz Timor'unu sonsuza dek unutmayacak adsız bir köyden Greg Shackleton.
Bu gazeteciler sonraki gün Endonezya Kuvvetleri tarafından katledildi.
Ford ve Kissinger Cakarta'yı ziyaret ediyor. 5 Aralık. Endonezya'dan onlar ayrılıncaya ...
... kadar işgali ertelemeleri istediklerini biliyoruz. Ancak onlar ayrıldıktan saatler ...
... sonra 7 Aralık'ta işgalin gerçekleşmiş olması da utanç verici.
7 Aralık 1975'te ne oldu? Bu tarihin en karanlık eylerimden biridir.
Sabahın erken saatlerinde Dili bombalanmaya başlandı.
Dili'yi kuşatan ordudaki asker sayısı şehrin tüm nüfusundan bile fazlaydı.
Ve iki-üç hafta boyunca sadece öldürdüler.
"Ateş" sesini duyduğumda kendimi yere attım.
Üzerime yaprak gibi düşen insanları hissedebiliyordum.
İnsanlar çığlık çığlığaydı. Eşlerini, anneleri arıyorlardı.
Korkunçtu.
Bu konseyin gündemi Endonezya'nın Doğu Timor işgali olmalıdır.
İşgal sırasında, BM her zamanki gibi durumu kınayıp yaptırım uygulama arayışına girdi.
Sulandırılmış kimi kararlar kabul edildi ama Amerika bu konuda yapılacak ...
... herhangi bir eyleme karşı çıkıyordu.
"Bakanlık BM'nin aldığı önlemlerde etkisiz kalmasını istiyordu.
Bu görev bana verilmişti, ben de dikkate değmez bir başarıyla bunu naklettim."
Bölge halkı ormanlara kaçıyordu.
1977 ve 78 yıllarında ellerinde beyaz bayraklarla ormanlardan çıkanlar için ...
... Endonezya kabul merkezleri kurdu. Nispeten eğitimli kişiler affedilmiyordu.
Fretilin'e ve diğer muhalefet partilerine üye oldukları düşünülenler hemen öldürülüyordu.
Kadınları da Endonezyalı askerlere sunmak için Dili helikopterlerine taşıyorlardı.
Çocukları ve bebekleri öldürüyorlardı; ancak o günlerdeki esas stratejileri ve silahları açlıktı.
1987'ye kadar durum gerçekten soykırım boyutuna ulaştı. Kilise ve diğer kaynaklar ...
... yaklaşık 100 bin insanın öldürüldüğünü tahmin ediyor. Amerika da bu olayları ...
... her aşamasında desteklemiş; silahların yüzde 90'ını temin etmiştir.
İşgalden hemen sonra, 1987'de Endonezya ordusu zayıflayınca cephane ve asker desteği gönderildi.
Carter yönetimi olaya karıştı, ve silah satışlarını arttırdı.
Diğer batı ülkeleri Kanada, İngiltere ve Polonya, yani herkes aynı şeyi yaptı.
Amaç daha fazla Timorluyu öldürmekti. Eğer ortada bir çıkar mevzuu yoksa,
Batı'nın şiddeti, insan hakları ihlalini, saldırıları ve bu tür şeyleri önemsemesi için...
... bir neden yoktur. Bunu en açık şekliyle bu durum gösteriyor.
Doğu Timor'un hiç bahsi geçmemişti. İşgalden önce ise hem New York Times'da...
... hem de başka yerlerde konuya ne kadar çok yer ayırıldığını hatırlamakta fayda var.
Bunun sebebi o dönemde Portekiz İmparatorluğu'ndan kopuşla ilgili,
... bunun neler getireceğine dair bir endişeydi. Bağımsızlıktan ve Rusya'nın etkisinden ...
... falan korkuluyordu. Endonezya haberleri yarıya inmişti.
Birkaç haber çıkardı ama bunlar da kesinlikle ya devlet kanadından ya da Endonezyalı...
... generallerin bakış açısından olurdu, asla Timorlu mültecilerin bakış açısından değil.
1978'de oradaki zulüm en üst seviyelere ulaşıp, soykırıma dönüşürken Amerika'da, Kanada'da...
Avrupa'da ya da diğer ülkelerde haberler sıfıra indi.
Bütün bunlar Kamboçya'daki büyük öfke patlamasının sonucu protestolarla aynı zamanda gerçekleşiyordu.
Vahşetin seviyeleri Doğu Timor'la yarışır seviyelerdeydi, ama Doğu Timor'da ...
... muhtemelen daha yüksekteydi.
Burada, önceki yıllarda 1973-1975'te bizim sorumlusu ...
... olduğumuz benzer bir vahşet yaşandığını gösteriyor.
Kamboçya'ya karşı en büyük ABD saldırısı 1970'teki bombalamayla başladı.
1973 en şiddetli zamanlardı, 1975'e kadar sürdü.
Saldırılar iç Kamboçya'ya yönelikti. Bu dönemle ilgili pek bilgi yok,
... çünkü medya bunun sır olarak kalmasını istedi. Neler olup bittiğini biliyorlar ama ...
...neler olduğunu bilmek istememişlerdi.
CIA'in tahminlerine göre, büyük ölçüde ...
ABD bombardımanı ya da ABD'nin desteklediği çatışmalarla geçen ...
5 yıllık bu dönemde yaklaşık 600.000 kişi öldürüldü.
Çok büyük bir kıyımdı. Sonrasında da Kamboçya öyle bir halde bırakıldı ki,
... ABD'li yetkililerin tahminlerine göre milyonlarca insan da açlıktan ya da ...
... hastalıktan öldü, çünkü ülke enkazdan ibaretti.
ABD resmi kaynaklarına ve bilimsel kaynaklara göre, Kızıl Kmerler için...
... oluşan köylü desteğinde yoğun bombardımanın etkisi büyük oldu.
... öncesinde bunlar sadece marjinal bir unsurdu.
Bu yanlış bir hikaye. 1975'ten sonra vahşet devam etti ve bu sefer ...
... doğru hikayeydi çünkü bu sefer kötü çocuklar yapıyordu.
Yani, yeterince kötüydü. Aslında, güncel tahminler gizleniyor.
CIA'e göre 50-100 bin insan öldürüldü, belki bir milyon kadar insan da başka sebeblerle öldü.
En detaylı analizi yapan kişi Michael. Bu sayı 750 bin sanırım.
Normalden fazla. Daha yüksek sayılardan bahsedenler de var ama şu ana kadarki sayı böyle.
Her neyse, çok korkunç. Buna hiç şüphe yok. Zulüm, gerçek vahşet yeterince kötü olmasına...
... rağmen, orada yapılmak istenenler için yeterince iyi değildi.
Kızıl Kmerler yönetimi devraldıktan sonraki birkaç hafta içinde New York Times tarafından ...
... soykırımla suçlanmaya başlamıştı bile. O süre zarfında belki bir kaç yüz belki...
... bir kaç bin insan ölmüş olabilir. Ama birden koro halinde...
... soykırım yaygarası başladı.
Pol Pot Kamboçyası konusunda...
... en çok satan kitabın adı *** in a Gentle Land.
Huzurlu, güleryüzlü bir halkın zarif ülkesi 1970 nisanından itibaren 1975'e kadar...
... korkunç bir soykırım mekanı oldu. Çok kısa bir süre içinde ölü sayısında...
... 2 milyona ulaşıldı. Aslında Kızıl Kmerler'in Bununla gurur duyduğu iddia ediliyordu.
Gerçekler çok çarpıcı! Resmi düşman tarafından yapılan zulüm,
... aşırı öfke gösterileri için herhangi bir kanıt gerekmiyordu, sahte fotoğraflar ya da...
... işlerini görecek herhangi bir şey yeterliydi. Bunlar düzmeceydi. ABD'nin sorumlusu...
... olduğu vahşetle karşılaştırırsak, tepkilere bakarak bunların düzmece olduğunu anlayabiliriz.
70'lerin başında Kamboçya ve Timor birbirine çok yakın örneklerdi.
Medyanın tepkileri oldukça çarpıcıydı.
New York Times 1975-1979 Dizini "TİMOR"
"TİMOR" 180 cm uzunluğunda sütunlar
New York Times 1975-1979 Dizini "KAMBOÇYA"
1980 yılında üniversitede bir ders almıştım. Chomsky sınıfa gelip çok güçlü bir savunma ...
... yapmıştı konuyla ilgili. Medya Endonezya hükümetinin 1975 yılında ...
... bu eski Portekiz kolonisini ilhak ettiği gerçeğini geçiştirmişti.
Kamboçya ile karşılaştıracak olursak bu komünist bir vahşetti ama diğeri değildi.
Bununla bu kadar ilgilenmemin sebebine gelince, New York Times'ın dış haberler...
... editör yardımcısına gittim ve bu konuda pek bilgim olmadığını söyledim.
Haklısınız, dünyanın her yerinde birçok vahşet yaşanıyor. Biz de bazı nedenlerle ...
... bununla ilgilenemiyoruz dedi. Ben de bu yüzden bu konuya eğildim.
New York merkezin dışında küçük alternatif bir radyo programı için yazar ve muhabir ...
... olarak çalışıyordum, Timorlu liderlerle yapılan görüşmelerin kayıtları ulaştı elimize.
Baştan beri işin içinde Amerika'nın olduğunu görünce çok şaşırdık.
Endonezya'daki ölümler genel Amerikan medyasında hiç yer almamıştı.
Durumu gözlemlemek ve zamanla neler yapabileceğimizi görmek için küçük bir takım kurduk.
Doğu Timor'da aslında neler olduğu ...
konusunda kamuoyu oluşturmak istiyorduk.
Kendini bu hikayeye adamış bir avuç insan vardı, meclisten birkaç kişiye de ulaşmışlardı
Bana ulaştılar, ifade verdiler, uğraştılar.
Şimdi bu konuda bilinen herşey aslında ...
... onların çalışması sayesinde biliniyor, başka birşey değil.
Önce Doğu Timor'daki haksız savaş üzerine bir makale yazdım.
Bir harita vardı, tam olarak neler olduğunu anlatıyordu. Sonra bir düzine daha makale yazdık.
Bunlar okundu, meclis kayıtlarına geçtiler. Meclis üyelerinden bazıları bu meseleyi ele aldı.
Sonuçta mecliste bir şeyler yapıldı.
Bu makalenin New York Times'ın yılbaşı...
... baskısında yayınlanması olayı farklı bir boyuta getirdi ve uzun süredir yapmaya ...
... çalıştığımız şeye meşruluk kazandırdı. Bu da Doğu Timor'da halen devam etmekte...
... olan çok büyük bir trajedi olduğu gerçeği ve düşüncesiydi.
Eğer Prof.Chomsky'nin ortaya attığı teorilere bakılırsa, basınla Washington arasında...
... belli şeylere odaklanıp belli şeyleri göz ardı etme üzerine yapılmış gizli ittifak hissedilecektir.
O yüzden biz kurallara uymazsak, hemen tepki alıyoruz ...
Washington'un amirlerinden sert bir tepki. Hemen, ne yapıyorsunuz siz derler.
Bağıra çağıra Doğu Timor'dan söz ediyorsunuz. Biz bu duyulmasın diye uğraşıyoruz.
Ama burada yaptıklarımız oldukça ilginçti.
Armond Karl adında bir adam vardı, tek başına lobi gibiydi.
Karl Meyer'in röportajında benim için söylediği güzel şeyler için çok teşekkür ederim.
Ama tek kişilik lobi kavramına katılmıyorum, yani öyle bir şey olduğuna.
Bence, daha büyük bir ilişkiler ağını harekete geçirmezseniz, mesela Amerikan Katolik Piskopos...
konferanslarından ya da diğer kilise gruplarından, insan hakları gruplarından ya da sadece...
... ilgili vatandaşlardan oluşan bir ağı ve Medyadan kişileri harekete geçiremezseniz...
... hiç bir şey yapılamazdı, yaptığımız şeyleri yapmak da imkansız olurdu.
Profesör Chomsky ve bu türden basın analizi ile ilgilenen birçok insanın bir ortak özelliği var.
Bunların çok azı bir gazetede çalışmıştır. Gazetelerin nasıl işlediğini pek bilmezler.
Chomsky bize geldiğinde, elinde NewYork Times, Washington Post ve diğer bazı gazetelerin ...
Doğu Timor'la ilgili yaptıkları haberlerden bir dosya vardı. Özenle çalışmış üzerilerinde.
Mesela eğer London Times'ta çıkan bir haber New York Times'ta alıntılanırken...
... bütün bir paragraf dışarıda bırakıldıysa, bunları karşılaştırıyor ve bakın...
... asıl olayı anlatan kilit paragraf çıkarılmış diyor.
"Baskıya uygun değil"
London Times'ta çıkan hikaye gayet doğruydu.
New York Times haberin niteliğini değiştirerek haberi baştan aşağı düzenlemiş.
Bu haber Newsweek'e çıkarken de yine New York Times'tan alınıyor.
Aslında bir vahşet hikayesi olan bu haber aklayıcı bir hikayeye dönüşüyor.
Chomsky'e bir keresinde, belki de cahillik, acelecilik, yetiştirebilme stresi gibi şeyleri...
... hikayenin özünü değiştirmeye yönelik kasıtlı gibi yorumluyorsundur dedim.
O da dedi ki: Eğer bu bir iki kere olan bir şey olsa size katılabilirdim ama ...
... çok daha fazla oluyor. Mr. Meyer bence burada başka işler dönüyor.
Bir kere, iki kere, beş kere, yüz kere olan bir şey değil ki bu her zaman oluyor.
Profesör Chomsky, bu işin içinden biri olarak, birçok defa olur dedim.
Bunlar kusursuz kurumlar değil ...
Haberleri ABD'yi temize çıkaran bir bakış açısıyla vermeleri...
... bir hata değil. Sistematik tutarlı bir davranıştır ve bu konu da hiçbir istisna görülmemiştir.
Hükümetin ne yaptığı, halkın ne düşündüğü ve gazetelerin ne söylediği arasındaki ...
... denklemi öyle basit bir a b eşitlemesi sanan insanların kaba saba retoriğinden çok daha...
... incelikli bir mevzudur. New York Times'ın söyledikleri bazen çok büyük fark yaratabilir.
Bazen hiç bir etkisi olmaz.
Yani çağımızın en büyük trajedilerinden bir hala ...
... Doğu Timor'da devam ediyor. Endonezyalılar halkın üçte birini...
... öldürmüş durumda, gerisi de toplama kamplarında.
Direnmeye çalışan insanlara karşı "kökünü kurutma operasyonu", "silip süpürme operasyonu" gibi ...
... isimlerle yürüttükleri büyük ölçekli askeri harekatlar düzenliyorlar.
Timorlu kadınlar zorunlu bir doğum kontrol programına tabi tutuluyor.
Toprakları ele geçirmek için sürekli Endonezyalı yerleşimci getirmenin yanı sıra,
... sokağa çıkmaya gösteri yapmaya cesaret eden ya da en küçük direniş işareti gösteren ...
Timorluları katlediyorlar. Eğer biz uluslararası kamuoyu olarak Endonezya'ya göz yumarsak,
... onlar da Doğu Timor'u yutacak. Onu satılık bir ürüne dönüştürmeye çalışıyorlar.
Sadece medyanın itaatini göstermek yeterli değildir. Yani bunlar güncel, medya ...
... gerçekten soykırıma suç ortaklığı ediyor. Vahşetin hala devam edebilmesinin sebebi ...
kimsenin bundan haberinin olmamasıdır. Eğer birileri bu vahşet olaylarını bilseydi,
... onları durdurmak için protesto ve baskı olurdu. Bu yüzden, medya, gerçekleri gizleyerek ...
... muhtemelen dünyanın en korkunç soykırıma önemli katkılarda bulunuyor.
Medyanın bizim ve dostlarımızın yaptığı vahşeti görmezden geldiğini ama onların,
... düşmanlarımızın sebep olduğu vahşetin altını çizdiğini söylediniz.
Bütün cesetlerin eşit olması gerektiği konusunda doğruluk ve dürüstlük testi var.
Yani her ölü insan esasen başka ölülerle eşit olmalıdır.
-Benim söylediğim bu değil.
Söylediğiniz bu değil çünkü yaptığınız da bu değil.
Tabi ki yaptığım şey bu değil. Aslında ben bunun tam tersini söylüyorum
Ben, öncelikle kendi eylemlerimizden sorumlu olmalıyız diyorum.
Sizin metodunuz sadece onların sebep olduğu cesetleri görmezden gelmek değil,
... ideolojik duruşunuza uymuyorsa her iki tarafın cesetlerini görmezden gelmektir.
- Bu doğru değil. - Bir örnek vereyim. Sizin ele aldığınız...
... davalardan biri Filistin davasıdır. Filistinli ölüler vicdanınızı rahatsız ederken Kürt ölüler etmiyor.
Kürtleri destekledim yıllarca. Bu kesinlikle yanlış. Kürtlere sorun!
Onlar bana gelir, dilekçelerini imzalarım. Eğer bakacaksanız yazdığım şeylere bakın!
Ben Uluslararası Af Örgütü değilim ve tek başıma her şeyi yapamam.
Ama okumak isterseniz Edward Herman ile birlikte yazdığımız kitapçığa bir bakın,
orada bunun üzerine yazdım. Bu kitapçıkta üç çeşit vahşetten bahsettik.
Zararsız katliamları kimse umursamaz, yapıcı katliamları severiz.
Kötü katliamları ise kötüler yapar. Bence bizim uymamız gereken prensip ...
... sizin belirttiğiniz değildir. Bu çok açık bir şekilde etik bir konudur. Kendi eylemlerinizin...
... olası sonuçlarından sorumlusunuz.
Başkalarının eylemlerinin sonuçlarından değil.
En önemli nokta kendi eylemlerinizin sonuçlarını ...
... düşünmektir. Sizin etkileyebilecekleriniz yani.
Bunları aklınızdan çıkarmayın! Bunlar sadece akademik alıştırmalar değil.
18.yüzyılı, Mars'ı incelemiyoruz. Biz şu an, politikamız yüzünden acı çeken, öldürülen,
... işkenceye maruz kalan ya da açlıktan ölmek üzere olan gerçek insanlardan söz ediyoruz.
Biz bunlardan doğrudan sorumluyuz ve medya bizim sorumluluklarımızı yerine getirmemizi...
... engelliyor ayrıca iktidardakilerin çıkarına hizmet ediliyor, acı çeken insanların ...
ihtiyaçlarına değil. Medya, sistem tarafından fazlasıyla aldatılan ve manipule edilen,
... bu yüzden de ellerinden damlayan kanı görecek olsalar dehşete düşecek olan Amerikalıların ...
... bile ihtiyaçlarına hizmet etmiyor.
Ya Üçüncü Dünya ülkeleri?
Her şeye, tüm çirkinliğe ve korkunçluğa rağmen bu mücadeleler henüz bitmiş değildir.
Özgürlük ve bağımsızlık mücadesi kesinlikle tamamen bitmedi.
Cesaret var, bu çok dikkat çekici ve şaşırtıcı. Ben bu cesarete birkaç kez ...
Güney Doğu Asya'da, Orta Amerika'nın köylerinde, son günlerde de Batı Şeria'da şahit olduğum için...
... kendimi ayrıcalıklı hissediyorum. Bunu görmek gerçekten çok şaşırtıcı.
Bunu anlayamıyorum. Bu çok etkileyici ve ilham verici.
Hayatta kalmak için çok ince bir sınırdalar. Bu sınırın ne kadar geniş olacağını ise ...
... emperyalist toplumlardaki uyumsuzluk ve türbülans belirliyor.
BİRİNCİ BÖLÜMÜN SONU
ARA
Belgesel yapımının arka perdesine bir bakalım. Yönetmen ve ekibi bir belgesel film çekiyorlar.
Hadi yakından bakalım.
Bob, bu bir belgesel olacak. Uzun metrajlı bir film ile belgesel arasındaki fark nedir?
Birçok fark var. Bunlardan biri uzunluktur. Genellikle belgeseller daha kısadır.
Ayrıca belgesellerin bir amacı vardır yani bilgilendirici filmlerdir.
Ayrıca belgeselle birlikte sürekli kullandığımız bir kelime ise gerçekliktir.
Bob, her sahne öncesinde kameranın önünde tuttuğun şey bu mu?
Evet bu film çekim tahtası, görsel kamerada sahneyi tanımlar.
Sahne numarası bunun üzerindedir. Stüdyodaki editör parçaları bir araya getirir.
Evet şu an kayıttayız.
Ara vermeden önce medyanın iktidar sahiplerinin istediği bilgileri nasıl ...
... ortaya koyduğunu söylüyordunuz. Tam olarak anlamadım, güç sahipleri...
... bunu nasıl yapıyor ve biz neden destekliyoruz? Neden bu kadar iyi çalışıyor bu sistem?
Burada aslında iki soru var. Birincisi bu medya resminin doğru olduğudur.
Bu yüzden kanıtlara bakmalısınız. Bir örnek kimseyi ikna etmez.
Bunun doğru olup olmadığını anlamak için. daha fazla kanıta bakmalıyız.
Bu konuyu araştıran herhangi biri, bu fikri destekleyen çok fazla kanıt olduğunu görecektir.
Muhtemelen bu sosyal bilimlerdeki en iyi sonuçlardan biridir.
İkinci soru bunun nasıl çalıştığıyla ilgilidir.
Hollanda
Medyadanım, ister misiniz? Size uluslarası bir katkı sunuyorum.
-Hangi gazete? -Financial Times.
-Tabii ya!
Bu akşamki programımız, tartışma şeklinde planlanmıştır. Bazı sorunlar var.
Bunlardan bir tanesi hiçbir önermenin yapılmamış olmasıdır.
Benim tartışmadan anladığım insanların bir şeye karşı çıkması ya da bir şeyi savunmasıdır.
Mantıklı bir şekilde tartışma için bir konu önerilmiştir. Konumuz rızanın imalatı.
Bir milletvekilinin halktan bir profesörle tartışması çok sıradışı bir olay.
Sanırım bu daha önce Hollanda'da hiç olmadı, başka yerlerde de sık sık olduğunu düşünmüyorum.
Sayın Bolkestein, söz sizin!
Hepimiz teorilerin asla sadece örneklerle oluşturulmayacağını biliriz.
Teori ancak içsel mantıkla kurulabilir. Profesör Chomsky böyle yapmadı.
-Profesör Chomsky
Evet, haklı, sadece örnekler seçemezsiniz. Onları mantıklı bir şekilde yapmalısınız.
Biz bu yüzden örnekleri karşılaştırdık.
Gerçek şudur ki: bazı şeyler Profesör Chomsky'nin...
... iddia ettiği kadar basit değildir. Chomsky'nin olay incelemelerinden biri...
Kamboçya'nın batı medyasına yansımasıyla ilgilidir. Bu noktada kendisi iyice raydan çıkmaktadır.
Biz Kamboçya'yı tartışmadık. Kamboçya'yla Doğu Timor'u karşılaştırdık.
Bunlar çok yakın iki eş örnek. Kamboçya hakkında bulabildiğimiz her makaleye...
... referanslar da dahil olmak üzere insan haklarının siyasi yönü üzerine...
... yaklaşık üç yüz sayfalık detaylı bir belge hazırladık.
Birçok batılı entellektüel gerçeklerle yüzleşmeyi sevmez ve cahil insanların...
... varacağı yargılara varırlar.
Kamboçya ve şu an Doğu Timor'da devam eden ABD destekli vahşet olayları...
... konusunda sıradışı bir kandırmacaya maruz kaldığımız gerçeği birçok insanı sinir ediyor.
İnsanlar bunu sevmiyor. Bizim meydan okuduğumuz şeylerden biri savunmacı ...
... bir tavır takınmak, bir başkası ise devam eden vahşeti destekleyen...
ve haklı gösteren eylemleri teşhir etmektir. Bu, sizi popüler yapmaz.
Doğu Timor ve Orta Amerika'daki vahşet olaylarını, bu tür sonuçlar ...
... çıkardığı özgür basından öğrenmediyse nereden öğrendi?
Nereden öğrendiğimi verdiğim dipnotlardan anlayabilirsiniz. İnsan Hakları raporlarından,
kilise raporlarından, mülteci çalışmalarından, en çok da Avusturalya basınından bilgiler.
Sessiz kaldıkları için ABD basınından bir şey yok.
Sayın başkan, bu, entellektüel göz dağı verme çabasıdır. Bunlar zorbalık metodlarıdır.
Profesör Chomsky tarihteki en eski tartışma hilesini kullanıyor. Karşısındakine ...
... saldırarak onu yıkmaya çalışıyor. Profesör Chomsky buna rızanın imalatı diyor.
Ben ise uzlaşmanın yaratılması diyorum. Biz buna Hollanda'da kuruluş deriz.
O bunun aldatmaca olduğunu söylüyor ama öyle değil. Temsili demokrasilerde...
...bu insanları bir fikre doğru çekmektir. Ancak ben Chomsky'nin temsili ...
...demokrasiye inandığını düşünmüyorum. Bence o Rosa Luxemburg gibi doğrudan...
... demokrasiye inanıyor. Kitle eyleminin yaratıcı ve kendi kendini düzelten gücüne...
özlem duyuyor. Bu bir anarşist bakış açısı...
ve çocukça bir hayaldir.
Demokrasiye ve özgürlüğe inananları çok ciddi bir iş bekler. Onların yapması...
... gereken bütün çabalarını zor durumdaki sade insanlara yardım etmeye adamak,
... onların hakları için mücadele etmek ve tarih boyunca var olan demokratik amaçları...
... gerçekleştirmektir. Güç ve ayrıcalık sahiplerine değil onların kurbanlarına hizmet etmelidir.
Şu an özgürlük ve demokrasi sadece hazine gibi korunması gereken değerler değildir,
... hayatta kalmak için ön koşuldur.
Bu komplo teorisi, çok açık ve basit! Gerçekle ilgisi yok! Amsterdam'a ...
... gitmem gerekiyor, izin verirseniz, ben gidiyorum.
Bugün bir şey açıkça görüldü: Bu gece rıza imal edilemedi.
Şu an tartıştığımız konudan başka...
... hiçbir şey komplo teorisine bu kadar uzak olamaz. Eğer ekonomik sistem analizi...
... yapacak olsaydım, kazancı ve piyasa payını en üst seviyeye çıkaracak...
... genel modelleri gösterirdim. Bu bir komplo teorisi değildir, sağlam temellere
... oturtulmuş bir analizdir. Ben komplo teorilerini reddediyorum. Bizim konumuzun...
... onlarla hiçbir alakası yoktur. Komplo teorisi diyerek bu tür analizleri yapanları caydırmak istiyorlar.
Sizce devletin bilmemizi istediği şeylerle medyanın bize gösterdikleri arasında bir bağ var mı?
Bir ölçüde var, ilgili konuların öne çıkarıldığını düşünüyorum.
-Gazetelerden her zaman doğruyu söylemez değil mi? -Haklısın.
Gazetelerden aldığınız bilginin ön yargılı olduğunu düşünüyor musunuz?
Evet!
Bence büyük oranda hedefi vuruyorlar. Olayları hem liberal hem de muhafazakar açıdan görebilirsiniz.
Her haber için sadece 20 ya da 30 saniye zaman aralığı verildiği için genellikle ön yargılı ...
bir çerçeveden olayları gördüğümü düşünüyorum. Bütün alabileceğiniz onların seçip altını çizdikleri
ve hepsi de aynı şeyleri vurguluyor. Bunları söylüyorlar
Sizin ne duymanızı istiyorlarsa onu veriyorlar.
- Sizce taraflı mı bunlar? - Evet
Hadi gidiyoruz.
Sonra görüşürüz!
Işıkları açabilir misiniz biraz daha?
Son bir saat, 41 dakikadır,elitlerin ve devletin sizin gibi radikal kesimi kamuoyu sahnesinden ...
...uzak tutmak için düşünce kontrolünü nasıl kullandığından bahsedip duruyorsunuz.
Şu an buradasınız. Sizi buradan çıkaracak herhangi bir CIA ajanı göremiyorum.
Gazetelerdesiniz aynı zamanda. İnsanlar sizin nereden geldiğinizi bu yolla öğrendi zaten.
Eminim yorumlarınızı gazetede basarlar. Bugün söylediklerinizi başka bir ülkede...
... söyleseniz sizi çoktan vururlardı. Daha ne istiyorsunuz? Biz konuşmanıza...
... gerçekten izin veriyoruz, herhangi bir düşünce kontrolü göremiyorum.
Öncelikle sahne ışığı altında olmakla ilgili bir şey söylemek istiyorum. Bunun buradaki...
...işleyişi farklıdır. Söylediklerimi dinlememişsiniz. Burada şekillendiren, kontrol eden ve belirli...
... bir dünya görüşü veren bir sahne ışığı söz konusu. Ben size binlerce örneğin kaynağı dışında...
... sadece bir örnek verdim. Bunun benimle değil halkı, müdahale olmadan çalışması gereken...
...elitlerin yoluna çıkmayacak bir şekilde bir kenara itmekle ilgisi vardır.
Chomsky okurlarının yorumlarında, onun kenarlara itildiği, rahatsız edici ve dik kafalı ..
... olduğu yazılmış. Sonraki yazılarınızın sınıflandırılmasının doğru olduğunu ve bahsettiğiniz
... sürecin kurbanı olduğunu düşüyor musunuz?
- Yaptığım her şey birçok insan tarafından...
... rahatsız edici olarak tanımlandı, buna inanmıyorum, zaten bu onların takdiridir.
Ancak kenarlara itilmeye zorlanma konusu gerçektir, gerçekse iddia edilenin tam tersidir.
Gerçek bazı medya kuruluşlarına erişimin yirmi yıl öncesine göre çok daha kolay olduğudur.
Hiç de hoşlanılmayan bazı konulara daldınız ve bunun sonucu olarak da ...
... yalnız bir figür oldunuz. Bu duruştan ya da daha önce yaptıklarınızı veya...
... yazdıklarınızdan hiç pişmanlık duydunuz mu?
Hayır. Farklı yapardım dediğim şeyler var. Ama bu bazı şeyleri farklı düşündüğüm için.
Ancak genel olarak herhangi bir konuda pişman olduğumu söyleyemem.
-Bunlardan rahatsız olmadınız mı? -Hayır, sorun olmadı.
Çünkü bu büyük medya sadece Noam Chomsky'ye değil bütün muhalif görüşlere
... kapalıdır, bu medyada muhaliflerin sesi pek duyulmaz.
Aslında bu da tamamen anlaşılabilir. Eğer popüler doğrulara meydan ...
...okumaya izin verirlerse toplumsal işlevlerini yerine getiremezler.
Bunun sınırları geçince geçerli olmadığına dikkatinizi çekmek istiyorum.
Böylece dünyanın herhangi bir yerinden medyaya rahatça ulaşabilirsiniz.
Bu durumun birçok sebebi vardır. Bunların bir tanesi benim öncelikle ...
ABD hakkında konuşmamdır ki bu da çok daha az tehdit edicidir.
Amerikan nüfusunun başka bir şekilde kontrolünün yapılamayacağı için ordunun,
... Amerikan militarizminin geri geldiğini düşünüyorsunuz.
Demokratik bir toplumda, bu size mantığa aykırı gelebilir ama, toplum ne kadar özgürse,
...korku yaratma araçlarına başvurma o kadar gerekli hale gelir.
Evet, buna katılıyorum. O tartışmasız yaşayan en büyük konuşmacıdır ve eğer...
... benim programım yoluyla 500 bin, kayıtlarla birlikte milyonlarca insan...
... onu dinlerse, çok mutlu olurum.
Profesör, sıra sizde.
Savaş planlayıcıları gerçek savaş amaçlarının açığa vurulmaması gerektiğini anladı.
Kanada, Belçika gibi yerlerde medyanın daha açık olmasının insanların ne düşündüğüyle...
... bir ilgisi yoktur. Nüfusun siyasi haklara sahip olan kısmıyla ilgisi vardır.
ABD'nin dünya sahnesindeki baskın rolü sebebiyle orada düşünen ve harekete ...
... geçenler küçük azınlıklardır, bu yüzden ABD rahatça art arda savaşlara girmektedir.
Beşinci özgürlükten bahsedebiliriz. Uygun bir yolla, çalma, sömürme, hüküm sürme...
ve muhalefeti bastırma hakkı!
ABD genelde öteki ülkelere kıyasla ideolojik olarak dar görüşlüdür.
Dahası, Amerikan medyasının yapısından eleştirel tartışma da büyük oranda yok edilmiştir.
Bugünkü konuklarımız iki ayrı zıt kutupta duran iki entellektüel.
Eğer demokrasi kaygımız olsaydı ki dış işlerimizde bu hiç olmadı, El Salvador gibi ...
... etki alanımızda olan ülkelere dönüp bakardık. Onlar başpiskoposlara hakaret etmiyor ...
... doğrudan öldürüyorlar. Basına sansür uygulamıyor, basını toptan yok ediyorlar.
Orduyu gönderip bir radyo istasyonunu havaya uçuruyorlar. Bağımsız gazete ...
... El Faro'nun editörü bir hendekte paramparça bulunuyor.
Devam edebilir miyim!
-Söyledikleriniz doğru değil. -Bir saniye...
-Siz sistematik bir yalancısınız!
-Bu şeyler oldu mu, olmadı mı?
Bunlar sizin bahsettiğiniz bağlamlarda olmadı. Sahtekarsınız ve artık insanların...
...gerçek yüzünüzü görme zamanı geldi. - Beni açıkça tartışmadan saptırmaya çalışıyorsunuz
Zamanımız kalmadı. İkinize de teşekkürler John Silver ve Noam Chomsky.
En son buradayken deniz aşırı gidince nasıl büyük medyaya ulaşabildiğinizden...
... bahsediyordunuz. Ama burada durum böyle değil gibi görünüyor.
Bu durumunuzu değiştirdi mi? Hiç Nightline programına davet edildiniz mi?
Evet birkaç kez davet edildim. Ama katılamadım çünkü başka...
... konuşmalarım vardı. Aslına bakacak olursanız çok da önemsemedim.
Medya denetleme grubu Nightline ile ilgili çok ilginç bir çalışma yayımladı.
Onların fikir alanı seçimleri Avrupa ya da dünya standartlarına kıyasla çok dardı.
FAIR (Habercilikte Dürüstlük ve Açıklık) 865 NIGHTLINE programı üzerine araştırma yaptı.
1530 Amerikalı konuğun: %92'si beyaz, %89'u erkek
%80'i Uzman, Hükümet Görevlisi ya da Şirket Temsilcisiydi.
Size kişisel bir tecrübemden bahsedeyim. Dinleyicilerin desteklediği çok iyi bir radyoda...
... haber direktörü ile röportaj yapıyordum. O programda binlerce kez bulundum.
Ama genellikle o çok iyidir, her türlü insanı çekebilir.
Programa Jeff Greenfielder diye biriyle yaptığı röportajı yayımlayarak başladı.
Ben Jeff Greenfielder, Nightline'dan, New York.
Noam Chomsky'nin hiç Nightline programına çıkmamasının sebebi nedir?
Nasıl başlasam bilmiyorum.
Kendisi dünyanın önde gelen bir entellektüel.
Bilmiyorum ama tahminde bulunabilirim. Kendisi televizyonlarda konuşabilen ...
... en önemli entellektüellerden biri değildir. Bu çok önemli.
Eğer 20 dakikanız varsa ve sunucu beş dakikasını ısınmak için harcıyorsa,
...Chomsky'nin neyi bilmediğini bilemem. Nightline'ın hep olağan şüphelilerle ...
... ilgilenmesinin sebeplerinden biri, kişinin televizyon çerçevesi içinde ne anlatmak...
... istediğini anlatabilmesidir. İnsanlar bunu sevmeseler de, 8 dakikada cevap aldığımız...
... kişiyi programa almakla İngilizce bilmeyen bir kişiyle program yapmanın aynı şey ...
....olduğunu anlamalıdırlar. Normal akışta böylesi sadece başka bir kültürel fark olur.
Bu yüzden Greenfielder mi adı her neyse tam da üstüne bastı. ABD basını, uyum ...
... gösterme koşulunu dayatma açısından benzersizdir. İki reklam arasında 600 kelimeyi ...
...söylemek durumundasınız. Bu çok önemlidir çünkü uyum göstermenin güzelliği bu yani iki ...
... reklam arasında kullandığınız cümlelerle sadece geleneksel düşünceleri tekrarlarsınız.
Chomsky okuyordum. O, fikrine, rızanın mühendisliğini yapmak değil rızanın imalatı ...
...ismini vermiş. Bu konuların bir kısmı bana Neptün'denmiş gibi geldi.
Neptün sistemi ilk kez insan gözüyle açıkça görülebiliyor. Fotoğraflar Voyager II...
... tarafından çekildi ve bunlar onun son katkılarıdır.
Bahsettiklerini sonuna kadar götürdüğünü söylüyor. Ama benim fikirlerim onun fikirlerinin tam tersi.
Konuya 2 dakika içinde geri döneceğim. Fakat benim NIGHTLINE'a katıldığımı bir düşünün.
Ben, Kaddafi terörist, Humeyni, katil diyorum.
Ruslar Afganistan işgal etti falan... Kanıta ihtiyacım yok. Herkes başını sallar.
Öte yandan farzedin ki onun söylediği şeyler sadece geleneksel korsanlığı geri getirmez.
Farzedin ki beklenmeyen, tartışmalı şeyler söyledi. Farzedin ki şunu diyor:
Yani bilinen en büyük uluslar arası terör operasyonu Washington'ın başlattıkları.
Ya da farz edin ki şunu dedi:
ABD hükümetinde 1980'lerde ne olduğu gizlenmiştir.
ABD'nin, gerçekte olduğu gibi Güney Vietnam'ı işgal ettiğini söylesem.
En iyi başkanlar tembel ve ahlaksız olanlardır.
Eğer Nuremberg kanunları uygulansaydı savaş sonrasındaki bütün ABD başkanları asılırdı.
Kutsal kitap var olan en büyük soykırım kitaplarından biridir.
Eğitim sistemi cahilliği empoze edilen bir sistemidir.
Ahlaki açıdan Cengiz Han döneminden daha ileride değiliz sadece ilgilendiğimiz ....
... konularda değişiklikler var.
- Teşekkürler Noam Chomsky.
İnsanlar haklı olarak ne demek istediğinizi, neden öyle söylediğinizi bilmek istiyorlar.
Bunu daha hiç duymadım diyebilirler. Eğer bunu söylüyorsanız bir sebebiniz ...
... ya da bazı kanıtlarınız olmalı ama zaten bu konu şaşırtıcı bir şekilde yaygın olduğu...
... için çok fazla kanıt bulabilirsiniz. Eğer bazı şeyleri kısa kesmek zorundaysanız,
... kanıt veremezsiniz, bu da yapısal sınırlamaların dahice yönüdür.
Bence insanlar ne kadar iyi propagandacı olursa o kadar zeki görülüyorlar ve konuşmalarına izin veriliyor.
Sadece insanları etkiliyorlar ve Neptün'den gelmişler izlenimi vermiyorlar.
Şimdi sıra, ortadoğu krizini konuşacağımız özel konuğumuza geldi.
Aktivist, yazar ve profesör Noam Chomsky.
Geçen Nisan'da Irak'ın önerdiği bizim reddettiğimiz bir teklif vardı masada.
Kimyasal ve diğer gayri nizami silahlarını yok edeceklerdi, eğer İsrail de...
... eşzamanlı olarak aynı şeyi yaparsa, bence, bu üzerinde durulması gereken konulardan biri.
Böldüğüm için özür dilerim, ama vaktimizin sonuna geldik burada bitirmek zorundayım.
Prof.Chomsky, bize katıldığınız için teşekkürler.
MACNEIL/LEHRER'İN HABER PROGRAMLARININ 16 YILDAKİ KONUK SAYISI:
10500'ÜN ÜZERİNDE. N. CHOMSKY İLE RÖPORTAJ SAYISI:
Sunumun amacı, ben size soru sorarken sizin oturup, beni izlemeniz ve dinlemeniz.
Sizi tanıtmak için bu gösteriyi kullanabiliriz ama benimle konuşmazsanız ...
Zaman ayırdığınız için teşekkürler.
Eğer ABD düşünce yelpazesinin dar olduğunu, farklı düşünceleri ifade ...
... etmenin zor olduğunu düşünüyorsanız neden ABD'de yaşıyorsunuz?
Öncelikle burası benim ülkem, ikincisi birçok yönden burası dünyanın en özgür ülkesi,
... yani değişim için bu kadar çok imkanı olan başka bir ülke daha olduğunu sanmıyorum.
Ama yine de, kıyasla konuşuyorum tabii, devletin en kısıtlı olduğu ülkedir.
Ama mutlak olarak değil de göreceli bakmanız gereken bir şey değil mi bu?
Evet, belki öyle bir etki bırakmıyorum ama yeterince fazla ifade ediyorum aslında.
Defalarca söyledim, bu gece de söyleyip durdum, milyon kere yazmışımdır.
Evet. ABD çok özgür bir toplumdur. Ayrıca çok da zengin bir toplumdur.
Gerçi, zenginliği açısından bakarsak bir skandaldır, Sahip olduğu ..
... doğal kaynakları, çevresinde düşman olmamasını düşünürsek olağanüstü ölçüde sağlıklı ve refah...
... olmalıydı ki biz böyle değiliz. ABD, 20 endüstriyel toplum arasında..
...bebek ölüm oranında sonuncu, bu rezalet Amerikan kapitalizmi ..
... için bir rezalettir, ayrıca dünyanın her tarafında bir çok tuhaf şeyler yapan...
... çok özgür bir toplum oluyor. Burada hiç bir çelişki yok, değil mi?
Yunanistan, Atina standartlarına gore oldukça özgür bir toplumdu mesela.
Ama aynı zamanda emperyal davranış açısından ikievcikli de bir toplumdu.
Toplumun iç özgürlüğü ile dışa dönük davranışları arasında bir ilgi yoktur.
Tartışmanızın başlangıç noktasını sizin işinize gelecek şekilde seçiyorsunuz.
Savaş sonrası dönemde komünist emperyalizm terör kullanarak, insanları özgürlüklerinden...
... yoksun bırakarak kan dökülmesine katkıda bulunmuştur. Ama üzücü olan
... sadece bu dökülen kan değildir, sizin de mantıklı tartışma gücünüzü almış gibi görünüyor.
- Bir şey söyleyebilir miyim? - Tabii.
Söylediğinizin %5 ya da %10 doğru. Bu kesinlikle...
- Neden böyle diyorsunuz? - Cümlemi tamamlayabilir miyim?
- Tabii ki - Dünyadaki bazı savaş bölgelerinin...
.. özellikle Doğu Avrupa'nın Stalin emperyalizminin vahşice yönettiği...
... ve hala kontrol altında tuttuğu yerler olduğu doğrudur.
Ama dünya üzerinde bizim de aynı şeyi yaptığımız çok yer var.
Ve bunun Soğuk Savaş dönemiyle yakından ilgisi var. Siz az önce soğuk...
... savaştan bir mitolojiymiş gibi bahsettiniz bir on yıl önce belki de makul olabilirdi bu sav...
Ama şu anki bilimsel çalışmalarla tutarlılığı yok.
-Çeklere sorun!
-Guatemalalıya, Dominik'ten birine, Güney Vietnam'dan birine sorun, bir Taylandlıya.
Siz ABD'nin Guatemala'daki varlığıyla, Prag'daki Sovyetler Birliği varlığının...
... doğasını ayırt edemiyorsunuz. Pardon...
Medyayı daha sorumlu ve demokratik bir hale getirmeye ne dersiniz.
Çok dar sınırlar var bunun için. Şirketleri nasıl demokratikleştirebiliriz demek ..
...gibi bir şey bu. Yani aslında bunun tek yolu onlardan kurtulmak.
Eğer yeterince güçlüyseniz, yapabilirsiniz. Hiç birşey yapamazsınız demek istemiyorum.
Ama kilise gibi ortaya çıkıp ya da hissedarlar gibi Güney Afrikaya yatırım yapmayın...
... diye bağırmaya başlayabilirsiniz. Bazen bunun çok çarpıcı etkileri olabilir.
Hiç etkili olmaz demek istemem ama gerçekten güç yapısını etkileyemez.
Çünkü bu ancak toplumsal bir devrimle mümkün olabilir ve siz toplumsal devrim...
... için hazır olmadıkça güç başka bir yerde olacak.
Medya şimdiki yapısını sürdürecek, şimdiki çıkarlarına sahip olacak.
Bu şimdi birşeyler yapmaya çalışmayın ya da yaptıklarınızdan vazgeçin demek değil,
...böyle bir şey çok saçma olurdu. Mantıklı olan sistemin sınırlarını zorlamaya çalışmaktır.
Sadece bir ya da iki gazeteci iyi bir medya kuruluşuna bağlı olduğunu düşünüyor.
Bu gerçekten önemli. Yani işler çok karmaşık, kitle iletişim kendi içinde de çelişkiler ...
... barındıran karmaşık kurumlardan oluşur. Bu yüzden bir tarafta telkin ve kontrole...
...bağlılık, öbür tarafta mesleki dürüstlük var.
Kendi patronu olarak yalnız çalışıyor, gazete köşesi, ülke çapında küçük bir kesim...
... için çeşitli radyo yorumları yazıyor. 40 yıldır Başkanlarımızı soru yağmuruna tutuyor.
Bu ülkede birçok genç, ayrışmanın tamamen hükümet...
-Çok haklı olarak halkın dikkatine taşıdığınız bir soru bu.
Biz basın toplantısı düzenlemiyor değildik, sadece Sarah'nın dönüşünü bekliyorduk.
Çok zarifsiniz, teşekkürler. Bugün ülkenin çok önemli sorunlarından birine dikkat çekmek istiyorum.
Bu eşsiz ve çoğu zaman korkutucu sorular onun öğrenme arzusunun bir yansımasıydı.
Benim sormak istediğim...
İşini bildiğinden ve direndiğinden, genellikle aradığı kişiyi buluyor.
Ülkesinin durumu hakkında endişeli, onun nasıl kötü bir durumda olduğunun ...
... farkında, dürüst bir muhabir olsanız, bu meclisin zayıflıklarıyla karşı karşıya...
... bir muhabir olarak ne yapardınız?
Bence muhabirlerin çoğu çok iyi iş çıkarıyorlar, basından birçok arkadaşım var.
- Yapmak istiyorlar ama...
Önce sistemin ne olduğunu anlamak gerek, akıllı muhabirler bunun ne olduğunu anlıyor zaten.
Baskıları, nasıl sözler verildiğini, engellerin ve açılımların neler olduğunu anlamak zorundasınız.
İran-kontra skandalı oturumlarının ardından, iyi muhabirler anladı ki bir kaç ay için...
... belki birşeyler açık olacak, öncesinde hakkında konuşmaya bile cesaret edemedikleri...
... hikayeler dolaşıyor olacak. Yine seçim, seçimden sonra yine aynı...
.. ve sonra tekrar kapanır.
Birçok insan, sanırım, değerleri tamamen içselleştiriyor, bu en kolay ve en başarılı yolu.
Değerleri içselleştiriyorsunuz, sonra tamamen özgür hareket ettiğinizi sanıyorsunuz.
Evet, şimdi Beyaz Saray'a gidelim. Frank bize oradaki oto sansürle yönlendirme sisteminden...
... bahsedebilir misin biraz, resmi bir sansür var mı orada?
Hayır, oto sansür diye bir şey yok. Eğer biri bana birşey söylerse, tabii ki ileteceğim.
Aksi için herhangi bir özel ya da mücbir sebep yok. Gerçi oval ofise ulaşıp, başkanın baktığı haritaları,
... grafikleri, tabloları görmek de istemezdim açık konuşmak gerekirse.
Mümkün değil zaten, gerçekçi de değil, hatta cazip bile değil.
-Merhaba.Nasılsınız? -İyiyim.
- Geçin, oturun lütfen.
Hollanda'ya hoşgeldiniz, birkaç kelimeyle sizi tanıtayım önce. Konuğum Prof. Noam Chomsky.
60 yaşında. Amerika'nın tartışmasız en muhalif aydını. Bu bir klişe ama hep bu şekilde anılıyor.
Chomsky modern dilbilimin köşetaşı olarak bilinir. The New York Times ondan tartışmasız ...
...yaşayan en önemli entellektüel olarak bahsediyor. Ama bugün buradaki varlığı bir protestoya neden oldu.
Bu kitap dünyayı zehirliyor. İçindekilerin hepsi yalan. Vietnam halkı olarak, kitabı yakmaya geldik.
Vietnam da hiç insan hakları ihlali olmadığını söylüyor, Kamboçya'da da. Yanlış.
Dünyayı zehirlemek için profesörlüğünü kullanıyor. Biz de bunu protesto etmeye geldik.
Yalanlar varken suçlamaları ciddiye almıyorum. Entellektüeller yalan söylemede çok iyidir,
... profesyoneldir. Harika teknik, cevap vermek mümkün değil. Biri size yahudi düşmanı derse...
... ne diyebilirsiniz, yahudi düşmanı değilim mi? Birisi ırkçısın der, biri Nazisi der, hep ...
... kaybeden sen olursun, bu böyle. Yani bu iddiaları ortaya atan her...
... zaman kazanır, böyle suçlamalara cevap vermenin bir yolu yok.
Prof.Chomsky eleştirdiği insanları iki gruba ayırıyor gibi görünüyor: yalancılar ve saflar.
Robert Forizon davasını tartıştığımızda neler olduğunu bir düşünün.
İsterseniz hatırlatayım gerçekleri.
- Lütfen detaya girmeyelim - Ama detaylar önemli.
- Ama Forizonla ilgili sadece bir sorum var - Gerçekler önemli mi? Değil mi?
- Önemli tabii. - O zaman bırakın gerçekleri anlatayım.
- Eğer biri Yahudi Katliamının ve soykırımın tarihsel bir yalan olduğunu söylerse...
- Öbür soruya geçebilir miyiz lütfen? - Hayır, bu çok önemli ve konuyla yakından ilgili.
Görüşleriniz büyük tartışmalara yol açabiliyor, belki de aralarında en tartışmalı olan...
...ve en çok eleştirildiğiniz konu da ikinci dünya savaşı sırasında nazi ölüm kampları olmadığını...
...iddia ettiği için üniversitesinden uzaklaştırılan Fransız aydınlarını savunmanızdı.
Ben Roberth Forizon. 60 yaşındayım. Fransa, Leon'da üniversite hocasıyım.
Seksenlerin başında bir çok kez arkamda gördüğünüz Paris Adalet Sarayı'nda yargılandım.
Çoğu yahudi kurumları olan 9 kurum tarafından...
... ırkçı nefret aşılama,iftira etme ve tarihi...
... yanıltarak zarar verme gibi şeylerle suçlandım.
Prof.Chomsky ve diğer bazı aydınların da içinde bulunduğu grup Roberth Forizon'un...
...sadece bulgularını yayınlamaya çalışan saygın bir edebiyat profesörü olduğunu ...
...dile getiren dilekçeyi imzalamıştır.
Roberth Forizon'un hikayesiyle başlayabiliriz. Belki, olaya sizin müdahil olmanız...
-Beş yüz belki altı yüz imza toplanması ki bunların çoğu akademik, bilim insanları.
Diğer 499 kişiye ne oldu da, biz sadece Chomsky'nin imzasını duyduk.
Bence bu Chomsky'nin kendi başına politik bir güç olmasından kaynaklanıyor.
Ben onları insan haklarını savunmaya davet eden bir dilekçe imzaladım, ama o noktada,
...ifade özgürlüğü kavramından yoksun Fransız basını, yazarın insan haklarından bahsediyorum ...
... diye tezini savunduğum sonucuna vardı.
Sonra Forizon, Nazi gaz odalarının hiçbir zaman var olmadığını kanıtlamaya çalıştığı ...
... kitabını yayımladı.
Bizim yalanladığımız şey imha programı ve imhanın kendisi...
... özellikle de gaz odaları ve gaz vagonları.
Kitapta Profesör Chomsky'nin yazdığı önsözde Forizon nispeten apolitik bir liberal olarak tanıtılıyor
Komünist bir insandır. Yahudi bir insandır, Nazi bir insandır. Ben de insanım.
- Nazi misiniz? - Nazi değilim.
- Kendinizi politik olarak nasıl tanımlarsınız? - Hiç.
- Yazdığınız önsözde... - Hayır, o benim yazdığım önsöz değil,
Ben hiç önsöz yazmadım ve hiç önsöz... yazmadığımı siz de biliyorsunuz.
Bahsedilen benim insan haklarıyla ilgili bir ifademdir kitaba o eklenmiştir.
Bu kitapta Forizon, pardon ....
-Siz bir dilbilimcisiniz ve kullandığınız dilin bir anlamı var.
- Evet, kullandığım dil...
Onu bir liberal ya da görüşleri bulgular ve sonuçlarla yücelecek biri olarak tanımlamak...
...bir yargıdır hem de onun kullanımı için olumlu bir yargı.
- Gerçeklerle devam edebilir miyim? - Evet, saatlerce devam edebilirsiniz ama..
Gelelim şu sözde önsöze. Dilekçeyi organize eden kişi benden, kendini ifade eden bir insanın...
... haklarını savunmakla, bu kişinin savunduğu düşünceleri savunmak arasındaki farka işaret...
... ederek ifade özgürlüğü hakkında birkaç genel yorum yazmamı istedi.
Ben de ifade özgürlüğüne dair çok temel yorumları içeren sıradan bir yazı yazdım.
Ve yazıyı istediği gibi kullanabileceğini söyledim.
Sonra Pierre, Forizon'un mahkemeye sunacağı savları içeren mahkemeye sunulacak kitabı hazırladı.
Biz de, amacımızın düşünce ve araştırma özgürlüğü olduğunu dile getirmek için ...
...Noam Chomsky'nin metnini bir uyarı bir önsöz olarak kullanmak istedik.
Neden son dakikada geri çekmeye çalıştınız?
- Üzgün olduğum tek nokta bu. - Ama gerçek.
Hayır değil, bakın. Ben yayınlanmış bir mektup yazdım. Fransız aydınlar durumu...
... anlayamadıkları için olay bu noktaya geldi. Bu noktada, işler daha da karmaşık olacak.
Eğer ifade özgürlüğü ile ilgili yorumlarım bu kitaba eklendiyse, ki ekleneceğini bilmiyordum,
... bunu da sadece bir şeyleri açığa kavuşturmak birbirinden ayırmak için söylemek gerek.
Geçmişe bakacaksak, evet bunu yapmalıydım. Ama mektup göründü, çünkü görünmeliydi.
Ayrıca, ifade özgürlüğü için şimdiye kadar yaptığım şeylere bakılırsa bu çok küçük...
...hatta görünmez bir eylemdi.
Ben devletin insanlara tarihsel gerçeğin ne olup olmadığını...
... söylemeye, bununla ilgili ceza vermeye hakkı olmadığını düşünüyorum.
- Bu hakkı vermeye de niyetim yok. - Ama gaz odalarının varlığını reddediyor.
Kişisel bir yorum. Söylemeye çalıştığım şu, eğer düşünce özgürlüğüne inanıyorsanız,
...size göre bir düşünce özgürlüğüne inanıyorsunuz demektir. Goebbel sevdiği düşüncelerin özgürlüğünü savunurdu,
... Stalin de öyle. Yani eğer düşünce özgürlüğüne inanıyorsanız bu hor görülen düşüncelerin...
...özgürlüğünü istiyorsunuz demek olmalı. Öbür türlü düşünce özgürlüğünü savunuyor olmuyorsunuz.
Yani iki duruş var düşünce özgürlüğüne dair, hangisini istediğinize siz karar verin.
Tamamen saldırgan görüşleri olan tamamen saldırgan insanları savunmamla ilgili olarak,
...en ufak şüphem dahi yok ki sağduyulu herkes bu kişinin düşüncelerini savunduğumu düşünüyor.
Hayır, savunmuyorum. Ben onun düşüncelerini ifade edebilmesini savunuyorum.
18. yüzyıldan beri, faşist çevreler hariç, bu farkın anlaşılması hayati önem taşıyor.
Nesnellik, ya da bilimsel gerçeklik var mı bunda, siz bir biliminsanı olduğunuzdan?
Görüşlerini savunduğumu söylemiyorum.
Eğer birileri bilimsel bir makale yazar ve ben bunlara katılmazsam, mahkemeye vermem.
- Tamam ama desteklemek zorunda da değilsiniz. - Ben onu desteklemiyorum.
Yani herkesin dediği gibi söylemek istediklerini söylesin diye mi destekliyorsunuz?
Bu adamın mahkemeye verildiğini ve yalancılıkla suçlandığını bir düşünün.
O zaman onu savunurdum.
- Ama mahkemeye vermekte haklılar. - Hayır, yanılıyorsunuz.
Aslında ona verdiğim tek destek, onun ifade özgürlüğü olduğunu söylememdir.
Hiç şüphem yok ki bu günlerde, soykırımın olmadığıyla ilgili iddialar tipik ...
Amerikan basınının ne kadarı Forizon'un söyleyecek bir şeyleri olduğunu söyledi?
Ya da herhangi bir basın. Fransız basınının ne kadarı mesela,oran verin?
0'dan fazla mı? Herhangi bir gazetede ya da dergide herhangi bir haber, bir yazı gördünüz mü?
- Cevap vermeye çalışıyorum. - Peki.
- Sanırım bu davayı takip edeli... - Bu basit bir soru.
- 5-6 yıl once davayı takip ederken, Noam Chomsky'nin ancak İsrail karşıtı...
...bir kampanya olarak yorumlanabilecek bir olayı savunduğunu gördüm.
Destekçileri bile onu eleştirdi.
Yıllar öncesine dönecek olursak, soykırımı reddeden insanlara karşı sizden ...
...çok daha aşırı bir duruş aldığım konusunda kesinlikle eminim.
Örneğin eğer benim ilk makalelerime bakacak olursanız, Nazilerin zulmedip etmediklerine dair bir soruyla...
... tartışmaya girmek bile, kişinin insanlığını kaybetmesidir dediğimi göreceksiniz.
Konuyu tartışmaya bile gerek yok bence ama Forizon'un söylediklerinin aslını kanıtlamak istiyorsanız,
... hiç zorluk çekmeyeceğiniz ortada.
İfade özgürlüğüyle ilgilenmiyorum, kazanmam gerek, asıl soru bu ve ben kazanacağım.
Katillerinin temel öğretilerini benimsemek soykırım kurbanlarının anısına saygısızlıktır.
Ben sıradan bir anneyim, ileride torunlarıma sarılıp olan biten...
...korkunç şeyleri izlerken ve hiçbir şey yapmadım gibi hissetmek istemiyorum ve ...
...yani neler yaptığınız aslında aşikar. Benim sorum uygulama seviyesinde olacak.
Enerjinizi konumlandırmak için en elverişli, ...en yararlı yer olarak nereyi görüyorsunuz?
Birçok şey insanlar sürekli çalıştığı için değişiyor, bir toplum içinde, işyerlerinde her neredeyseler ...
... ve değişim getirecek halk hareketlerinin temelini böyle inşa ediyorlar.
Tarihte olmuş her şey böyle olmuştur.
Kölelik kaldırıldı, demokratik devrimler oldu, aklınıza ne gelirse hep bu şekilde olmuştur.
Tarih kitaplarından öğrendiklerimiz olayların yanlış bir resmidir ...
kitaplarda sadece birkaç lider görürsünüz, George Washington, Martin Luther King gibi.
Bu insanlar önemsizdir demiyorum. Martin Luther King, önemli bir insandı,
...ama kendisi insan hakları hareketi değildi. Martin Luther King tarih sayfalarında görünebiliyorsa...
...bu adını bile asla bilemeyeceğiniz öldürülmüş, unutulmuş birçok insan ve onların çabaları sayesindedir.
Aktif eylemciler, kendini sosyal değişime adamış insanlar olduğunda ancak benim gibi insanlar...
... ortaya çıkabilir ve öncü gibi görünebilir ama bu işi yapan bir başkasıolduğundan değildir.
Yıl boyunca yaptığım yüzlerce konuşma, yazdığım mektuplar, yayımlanan kitaplar,
...entellektüeller ya da politikacılar için değil ki, hepsi benim sade halk dediğim kesim için.
Ve onlardan beklentim aslında kendileri olmaları, yani dünyayı anlamaya çalışıp, içgüdüleriyle...
... hareket etmeleri, dünyayı daha iyileştirmeye çalışmalarıdır, ama anlamaları gerek.
Aslında, gördüğüm kadarıyla ben insanların entellektüel savunma geliştirmelerine yardım ediyorum.
- Böyle bir ders mi demek istiyorsunuz? - Okula gitmekten bahsetmiyorum tabii,
...ben orada almadım bunu.
Demek istediğim bağımsız bir zihin geliştirip, üzerinde çalışmalısınız.
Bunu tek başına yapmak çok zordur, sistemimizin güzelliği bu herkesi ayrı tutar.
Her bir kişi, iki kişinin önünde tektir bu şartlar altında düşünce, fikir sahibi olmak çok zordur.
Dünyayla tek başına başa çıkamazsınız, bazıları yapabilir belki ama çok nadiren.
Biz bunu örgütlenerek yapıyoruz tabii ki.
Entellektüel savunma politik ya da başka bir bağlam içinde olmak zorunda.
Bence bu kuruluşların ne yapmaya Çalıştıklarına bir bakmak gerek,
...ve bunu işin kilit noktası olarak görmek. Onların yapmaya çalıştığı şeyler bizim ...
...savaştığımız şeyler, insanları birbirinden ayırmak ayrı tutmak istiyorlar.
Biz de bunun tam tersini yapmak istiyoruz, biz onları birleştirmeye çalışıyoruz.
Eğer yerel bir topluluksanız, alternatif eylem kaynakları istersiniz,
... benzer ilgileri olan, farklı noktalara odaklandıysa da benzer bir takım değerleri olan, insanların kendilerini...
...dış güçlere karşı savunup, hayatlarının kontrolünü ellerine almasına yardım etmek isteyen,
... insanlara el uzatan insanlar, ortak ilgi dizisini oluşturur.
Kendi değerlerinizi ve kendinizi nasıl savunacağınızı... diğerleriyle ilişki içinde öğrenebilirsiniz.
Benim, ortalama bir insan ve bir biyolog olarak, basının filtrelediği bir, iki yayın okuyabilir miyim?
Doğru cevabı almak için hangi medyayı kullanırsınız, buna bir cevap olduğunu düşünmüyorum.
Doğru cevaplar sizin doğru olduğunu düşündüklerinizdir. Belki de size söylediğim her şey yanlıştır.
Tabii ki yanlış olabilir, durumu çözmesi gereken siz değilsiniz.
Ben size ancak bana doğru gelen şeyleri söyleyebilirim ama buna itimat etmeniz için hiçbir sebep yok.
alternatif medya
Alternatif medyanın etkisi ya da potansiyeli konusunda ne düşünüyorsunuz?
Aslında potansiyeliyle daha çok ilgileniyorum. Kendi terimlerimle alternatif medya derken...
...vatandaşların kontrolünde olabilen medyayı kastederim, devletin ya da şirketlerin kontrolünde olan değil.
İnsanlar bir şekilde birbiriyle iletişimin yolunu bulduklarında yapıcı bir şeyler ortaya koyabildiler,
...onları bir arada tutan da bu oldu.
Ben her zaman bunun pozitif bir şey olduğunu hissettim,
...ve elden gelen herşeyin yapılması gerektiğini düşündüm. Burada kaynakların ve gücün...
... bir araya toplanması söz konusu. Varlıkları bizim için önemli olan alternatif medya var. Ama büyük...
...bir mücadele veriyorlar. Daha çok küçük başarı hikayelerinin olduğu doğru,
...çünkü insanlar inanılmaz bir çaba sarfetmek istiyor.
Mesela Z Magazine ulusal bir yayın, tamamı iki kişilik bir ekiple, kaynaksız çalışıyorlar.
Bize biraz Z Magazine'den bahsedebilir misiniz? Onu farklı yapan nedir?
- Devam et. - Teşekkürler
Politika, ekonomi, ırk, cinsiyet, güç ve siyasi ilişkileri bütün yönleriyle...
...içerecek bir dergi yapmak istedik ve bunu sadece neler olduğunu anlamak...
.. için değil, birşeyleri daha iyi yapabilmek, mizah ve kültür de içeren, insanların...
...kendileriyle ilişkilendirebileceği bir dergi olsun diye doğru kararda yapmak istedik.
Bizim istediğimiz, mevcut dergilerin sağlayamadığı şey ona gerçek bir aktivist...
...bakış açısı vermek. Böylece ülkedeki farklı hareketler için yararlı olabilir,
...biz düşündük ki bunu yansıtan, insanlara ilham verecek, bir tür strateji, hatta...
... herşeyi daha iyileştirecek vizyon sahibi bir dergi yoktu.
Z Magazine Kuzey Amerika'da, yerel, bölgesel ve ülke çapında dağıtılan 5000'den ...
... fazla alternatif yayından biri.
South End Press bir şekilde ayakta kalmayı başardı. Kaynakları olmayan küçük bir kolektif.
Birçok iyi kitap çıkarıyorlar ama onlar için tanıtım yazıları almak neredeyse imkansız.
Editoryal olarak ve iş bakımından hiçbir kurumun onamayacağı kararlar alabiliyoruz.
Onlar kurumsal Amerika'ya hitap ediyor. Biz anlamlı olduğunu düşündüğümüz...
... metinleri teşvik edebiliyoruz. İşle ilgili karar aşamasında göz önüne aldığımız...
... noktalar var. Kitabın bedelinin alım gücü dışında olması gerekir, kitap ...
... para kazandırmayabilir ama onu almak isteyecek bin kişi için çıkması gereklidir.
Kurumsal şirketler bazında bu kriterler önemli.
Bu tıpkı basında olduğumuz sürece yaptığımız iş paylaşımı ve eğitim süreci yapısına benziyor.
Üretkenlikte olmasa da yetkilendirme açısından hepimiz...
...'benim bakış açım sizinkinden farklı' diyebiliriz.
Sadece iyi editör olmak için en iyi okullardan mezun...
... olan tüm aydınlarımız bir noktada yarım yamalak...
...kararlar almaya alışıyorlar, siz de diyorsunuz ki 'Bu da onun takdiri'.
Burası son on yılda önemli bir gelişme kaydeden Supportive(Yardımcı) Radyosu.
Belki de alternatif medyanın en hızlı gelişeni. Bunun da pek çok nedeni var.
İlki ve en önemlisi, büyük ölçüde ekonomik olması ve daha önce bir toplum radyosunun yararının...
...dokunmadığı toplulukları yüceltmesi. Buna son altı yılda sanırım üç kez Boulder'da bulunan...
...Noam Chomsky ile de şahit olabiliriz.
Kendisi çok büyük bir kesime hitap ediyor ve bundan kendimize bir pay çıkarıyoruz;
...çünkü düzenli aralıklarla konuşmalarını yayınladık, seminerlerini ve röportajlarını aktardık.
Chomsky Boulder'e geldiğinde,insanlar onu dinleyip neden bahsettiğini anlayabiliyor.
Çünkü olağandışı, onlara yabancı konulardan Değil onlara tanıdık gelen konulardan bahsediyor.
Kendisi de bununla ilgili şunları söylüyor:
Dinleyiciler tarafından desteklenen radyo sayesinde her gün insanlar dünyaya farklı bir gözle bakabiliyor.
Bu da sadece duyduğunuz değil aynı zamanda katılabildiğiniz farklı bir anlayış demek.
Böylece siz de kendinizden bir şeyler katacak, bir şeyler öğreneceksiniz.
İşte insanı insan yapan da bu.
Bu sayede toplumsal ve politik düzende katılımcı bireyler olabiliyoruz.
Merhaba. Ben Ed Robinson. Şirketsiz haberlerdeyiz.
Nedir şirketsiz haberler, niçin gerekli?
Bir kütüphanede bir film daha göstermek istemedim. Kendi meramımı ifade etmem daha iyi olur.
Bir film göstermekten ziyade insanları başka projelerde yer alması için ikna edebilirim,
...belki biz bir film ya da video çekeriz. Yerel kablolu kanallar sadece Lynn, Swampscott...
...ve Salem bölgelerinde çekiyordu. Yani 30.000 kişi ya da 30.000 hane olabilir,
...ama sinemaya gitmeyip evlerinde oturan pek çok insanın göreceğinden eminim.
Kanalları değiştirirken, bambaşka bir dünya görüşü edinebilirler.
Şirkete bağlı olmayan haberler Kanada ve ABD'deki...
...ulusal ya da yerel 2200 TV kanalında gönüllüler tarafından üretilmektedir.
Böylece işbirliği ağları oluşmaya başladı. Örneğin, tüm Los Angeles ve İngiliz...
... medyasını dikkatlice takip eden ve seçmeler yapan Los Angeles'taki bir arkadaşımın...
... koleksiyonu sayesinde, film eleştirilerini okumak zorunda değilim mesela.
Ama arada bir işe yarar bir şeylere de rastlayabiliyorum.
Dikkatli, mantıklı ve eleştirel bir biçimde geniş çapta basın araştırması yapıyorsanız ...
...sonunda siz de anlarsınız ki insanlar bunu bilgi paylaşımı için kullanıyor.
Birkaç hafta boyunca görüşüp başlamak istemediğimiz bu iki ciltlik...
(İnsan Haklarının Ekonomi Politiği ve Rızanın İmalatı kitaplarını N. Chomsky ile Birlikte Yazdı) ... çalışmada birlikteydik. Sonra birbirimizi göremeden, telefonla, e-posta'yla...
... metinlerimizi birbirimize yollamaya başladık.
Ancak bu da e-posta trafiğini yoğunlaştırdı; ve Chomsky dosyam da hayli kabarıklaştı.
Sonuç olarak herhangi bir istihbarat biriminin bile taklit edemeyeceği şekilde ...
...tüm kaynaklara erişiminiz var.
Yani kaynakların yokluğunu da telafi etme yolları var.
İnsanlar bunun için uğraşıyor. Örneğin ben BBC arşivini okuyarak...
...bir şehirde İsrail büyükelçisiyle yapılan bir röportajı okuyarak,
veya İsrail basınından okuduklarımla etrafta dolanan silahlardan haberdar oldum.
Evet ortada bir bilgi var ama gerçekten vaktinin, enerjisinin büyük bir kısmını dünden...
... sızanlarla ve bugünün yalanlarını ortaya çıkarıp, karşılaştırmak için harcayan...
... biri varsa bu bir araştırmadır. Genel nüfus her konuda kendini...
...böyle bir araştırmaya adıyor ise bir anlam ifade eder.
Yapmacık bir tevazu göstermek istemiyorum ama gerçekten istatistiksel araştırmalarım,
...analizlerime dayanarak yaptığım işte elimden geldiğince tutarlı bir anlayış sergiliyorum.
O yüzden işini daha iyi yapmak isteyen aktif düzenlemeyle uğraşan insanlar için...
... kullanışlı bir kaynak.
Böyle aktif katılımlar için yardımınız olabiliyorsa ne mutlu...
Bu dünyada benim gibi saf insanların yeniden Amerika ile iftihar edebilecekleri ...
... bir günün gelebileceğini tasavvur edebiliyor musunuz?
En azından bunu dileyebilir miyiz?
Çünkü belki de bu gurur aşkı yüzünden bahsettiğiniz güçler bizi kolayca yönlendiriyor.
Önce "ülkem" derken neyi kastettiğinizi bilmelisiniz. Eğer bahsettiğiniz hükümet ise,
...bununla hiçbir zaman iftihar edebileceğini, hatta hiçbir devletle iftihar edeceğinizi ...
... düşünmüyorum. Bu su götürmez bir gerçek. Devlet denetimindeki kurumlar, hükümetler...
...genellikle şiddet içeren yerel güç mekanizmasını temsil eder. Burada şiddet ile güç doğru orantılıdır.
Ve bu doğru bir tespittir. Amerika'nın tarihine baktığınızda görürsünüz ki;
...gerçekten burası onların gerçek yuvası değil. Peki neden buradayız?
Buradayız çünkü yaklaşık 10 milyon yerli halk buradan silinip yok edildi ne yazık ki.
1960'lı yıllara kadar burada hala kovboylar ve yerliler yaşıyordu. 1970'lerde ilk kez ...
... gerçekten bilim insanları gerçekleri olduğu gibi ele alma imkanını buldu.
Örneğin yerli Amerikan nüfusu iddia edilenden çok daha, belki de 10 milyon kadar fazlaydı.
Ayrıca aslında ileri bir medeniyette yaşıyorlardı ve soykırım da yaşanan bir gerçekti.
İki yüz yıl öncesine baktığımızda bu gerçekle yüzleşmiyoruz. 1960'lı yılların etkilerinden...
...biri de en azından gerçekler hakkında düşünmeye başlamamızdır.
Bu da bir gelişmedir.
20 yıl önceki bu aktivizmin bugün toplumumuzun işleyişinde bir fark yarattığını düşünüyor musunuz?
İşleyişi yönünden kurumları değiştirmedi ama önemli kültürel değişimlere yol açtı.
Altmışlı yılların hareketlerinin 70lere sonra da 80'li yıllara, toplumun farklı ...
... kesimlerine yayıldığını hatırlıyorum. 60'larda olağandışı görünenler şimdi ...
... çoktan kabul edilmiş. Örneğin, 60'larda başlayan feminist hareketi şimdi genel ...
... bilinç ve farkındalığın bir parçası. Çevre hareketleri 70lerde, 3. dünya...
...dayanışma hareketi de 60larda Vietnam'la sınırlı olarak başladı. 60larda yine öğrenci...
... hareketi olarak bilinen oluşum Amerika'nın yaygın eğilimi.
Şimdi hatırladığınızdan daha fazla muhalefet varsa neden hala insanların yalnız hissettiğini yazıyorsunuz?
Çünkü genel nüfusun çoğunun örgütlenmiş kurumların onların, sorunlarını,
... ihtiyaçlarını ve isteklerini yansıtmadıklarının farkında olduklarını düşünüyorum.
Çoğu insan politik sisteme gerçekten katılmadığını hissediyor. Bu kurumları,
... onlara doğruyu aktaracak ya da onların sorunlarını yansıtacak bir aracı olarak görmüyorlar.
Bu yüzden bu kurumların dışına çıkıyorlar.
Seçilmiş liderlerin sayısı arttıkça yaptıkları işler de azalıyor. Medyanın yaptığı bu.
Çok ilginç. Aslında başkanlık seçimini artık halk, cidden kendi tercihi olarak görmüyor.
- Sizce Beyaz Saray'da neler oluyor? - Orada olanlar gizli. Dışarı çıkmıyor.
-Buradaki insanlarla kim konuşabilir? -George Bush!
Bu da demek oluyor ki politik sistem halkın katkısı olmaksızın işliyor.
Bu da insanların kararları onaylamadığı ya da buna tenezzül bile etmediklerini gösteriyor.
Oy kabininden bağımsız kararlar alındığını düşünüyorlar.
- Onama derken? - Bana yani seçmene sunulan iki durumun...
...olduğu bir sistemde onama vardır. Oy kabinine gider, istediğim partiye...
... oyumu veririm.Bu demokrasinin çok kısıtlı bir türü. Gerçek bir demokraside...
... karar alma sürecinde, bu pozisyonların oluşturulmasında seçmen olarak benim...
... de bir rolüm olmalı. Esas demokrasi budur.
Sokaklardaki halkla ilişki içinde olmayı esas alan güdümlü seçimlerde...
... adayın halkı etkileme yolunu bulduğu zamanlar da olmuştur.
İnsanlar da nedense demokrasiyi aşağılayan bu yanını görmez.
Bu yüzyılda, hatta tarihte belki ilk kez... içinde yaşayacağımız bir düzen bulmak...
... zorunda değiliz. Hangi hükümet biçiminin daha iyi olduğunu gizli kapaklı konuşmak...
... zorunda değiliz. Adaleti kraldan istemek...
...zorunda değiliz, kendi içimizden çıkarmalıyız.
Yarın denilen odaya açılan içinden serbestçe...
yürüyebileceğiniz bir kapıdır gelecek.
Ülkeye yıldız gibi saçılmış örgütler üzerlerine düşeni yapıyorlar.
Bütün dünya ile ilişkilerimizi sürdürüyoruz.
İnsanlar barışı koruyabilecek kadar güçlüler.
Ulusumuz daha nazik, dünya daha asil...
Daha önceki kapitalizmden kurtulma yorumlarınıza da dayanarak...
...onun yerine işe yarayabilecek nasıl bir sistem önerdiğinizi merak ediyorum.
Ben mi?
Sizin durumunuzda olup düzenleyecek başka biri de varsa?
Bence yüzyıllar öncesindeki ücretli kölelik hoş görülemez. İnsanların hayatta...
kalabilmek için kendilerini kiralamaya zorlandıklarını düşünüyorum.
Ekonomik düzenin de insanların katılımıyla demokratik olarak yürütülmesi gerekir.
Bu tür özgür birlikler sistemi türleri önemli.
Tarihe bakarsak anarşist hedefe yaklaşan toplumların uzun süreli örneklerini görebilir miyiz?
Bu konuda gayet başarılı olduklarını düşündüğüm sayıca küçük olan toplumlar var.
Uzun bir döneme yayılan küçük toplumlar gibi yapısal olarak büyük ölçüde anarşist olan ...
...geniş çaplı birkaç özgürlükçü devrim örneği de var. En çarpıcı olanı bence...
... İsrail'deki Kibuts hareketidir. Çalışanların doğrudan kontrolü ve kendi kendini yöneten...
... aktif katılımın doğrudan etkisiyle eşitlikçi bir düzleme dayanan bu özel yaşamın tarım...
... sanayilerinin birleştirilmesini esas alan ve uzun süre bu şekilde varlığını sürdüren...
...Kibuts devriminin en başarılı örnek olduğunu düşünüyorum.
Aslında büyük çaplı anarşist devrimlere en iyi örnek olarak...
... 1936'daki İspanyol Devrimi'ni gösterebiliriz.
Anarşist devrimin zorla uygulandığını söyleyemezsiniz. Bu dönem; baskı ve zorlama...
... olmaksızın yoksul işçi kesimin kendi işlerini başarıyla organize edip,özel yaşamlarını ...
... sürdüreceklerini kanıtladıkları bir dönemdi.
Başarılı bir özgürlükçü sosyalizm ya da anarşizm...
...bireyin kendi bilgisi, entellektüelliği, aktivizimi ve motivasyonu çerçevesinde insan doğasındaki...
... temel değişime ne kadar bağlıdır?
Bence sadece bunlardan beslenmiyor. Özgürlükçü sosyalizmin esas amacı;
... ona katkıda bulunmamız ve onun da insanların karar verme, üretme becerilerini...
... fark ettikleri manevi dönüşüme ön ayak olmasıdır. Solcu Marksist gelenekten,
...Luxemburg'tan anarko sendikalizm yoluyla...
...bu manevi dönüşümün sorgulanması önem kazandı.
Bir taraftan böyle bir dönüşümü gerektirirken, öbür taraftan dönüşüme katkısı olacak...
... kurumların oluşturulmasını hedefliyor.
Kabiliyetli düşünürlere baktığınızda ...
...onların katkısını anlamalı, ama aynı zamanda onların fikirlerindeki yanlışları bulup,
... üstünü çizmeli de demişsiniz. Gelecekteki düşünürlerin neleri gözden çıkarıp...
...neleri asimile edeceklerini düşünüyorsunuz?
- Aslında her şeyin bir kenara atılabileceğini ...
...düşünüyorum. Örneğin; burada şunun ayrımını gözetlemeliyiz; yani profesyonel olarak çalıştığım...
... alanda 10 yıl önceki inandığım şeye bugün de inanıyorsam, bu alan ölmüş demektir.
Dolayısıyla bir öğrencinizin sınav kağıdını ikinci bir defa okuduğunuzda...
...değiştirilmesi gereken bir şeyler olduğunu göreceksiniz, ve bu şekilde ilerleme...
... kaydedeceksiniz. Sosyal ve politik konularda çalışırken ise gayet açık,
...görünürde olan şeylerin anlaşıldığını düşünüyorum; derinlerde, karmaşık olan...
... bir şeylerin bulunduğunu sanmıyorum. Öyleyse de bunlar anlaşılmıyor.
Toplumu anlamanın yolu çok açık, ve bu basit anlayışların önemli ölçüde ...
... değişemez bence. Önemli olan uğraşmak zorunda olmanız, işte bu yüzden propaganda...
... sistemi bu kadar başarılı. Çok az insanın kabuğundan çıkmasını gerektiren...
...sürekli bir çatışma için gerekli zamanı ve enerjisi var.
İşten eve yorgun geldiğinizde yapacağınız en basit şey tabiî ki...
... bütün akşamı bir araştırma projesine harcamak değildir; televizyonu açıp...
... bir şeyler izlemek ya da gazete başlıklarına göz gezdirmektir.
Belgelendirme sisteminin işe yaramasının sebebi de budur.
Modern sanayi toplumlarının gelişiminde rolü olan belli bir efsaneler sistemi vardır.
Böyle bir toplumun arkasındaki itici kuvvet özel bir hak olarak düşünüldüğünde meşru...
...ve takdire şayan olan maddi kazançtır. Klasik formül.
Bu ilkeye dayanan bir toplumun kendine zarar vereceği artık çoktandır biliniyor.
İnsanların oluşturduğu yıkıcı güçlerin sınırlı olması durumunda ve ...
... dünyanın sınırsız kaynakları olduğunu, ve dünyanın sınırları olmayan bir çöp bidonu...
... olduğunu varsayarsak; bu ilkenin getirdiği her zorluğa ve adaletsizliğe rağmen...
... dayanayacağını söyleyebiliriz. Buradaki soru şu:
Ayrıcalıklı elit kesim kitle iletişimi denetlemeli mi?
Onlara göre deyim yerindeyse ahmak çoğunluğu kandırıp onları kendi gündeminden uzaklaştırmak...
... için zorunlu yanılsamaları empoze etmek zorundalar. Böyle bir gücü kullanabilirler mi?
Kısacaca soracak olursak demokrasi ve özgürlük korunması gereken değerler mi?
Yoksa kaçınılması gereken tehditler mi?
İnsan ırkının geldiği bu muhtemelen nihai ...
... aşamada demokrasi ve özgürlük değer...
...olmanın da ötesinde bir hazinedir;
... ve insanlığın hayatta kalması için gereklidir.
Bu olağan üstü boyuttaki bilgileri ayıklayıp...
... düzene koyarak, kendiliğinden düşünerek size de tüm gizli şifrelerin çözülebileceğini...
...aynı şeyi sizin de yapabileceğinizi düşündürtür. Bir merkez olduğuna inanmasak da...
...fikir ayrılığına düşen insan toplulukları için bir orta alan, bir kaynak olduğunu hissettirir.
30 yıllık bir aranın ardından tekrar politikaya olan ilgimi alevlendiren ve beni bu alana...
...geri gönderecek arzuyu hissetmemi sağlayan da bu oldu.
Yüzlerce röportaj, seminerler... Doğu Timor'daki katliamlar, Panama işgaliyle,
... ölüm mangaları gibi can sıkıcı konularla da ilgileniyorsunuz.
Sizi bu kadar güdüleyen ne? Onca bilginin, materyalin altında bunalmıyor musunuz?
Aslında benim bunu düşünecek kadar vaktim bile yok.
Kalkıyoruz!
Belki bize el sallayabilirsin.
-Güle güle! -Güle güle!