Tip:
Highlight text to annotate it
X
00:00:01,30 --> 00:00:07,40 Tot enkele eeuwen geleden, dachten wetenschapperschappers
dat vulkanen brandende vuurbergen waren.
00:00:08,30 --> 00:00:14,20 Tegenwoordig weten we dat vulkanen door een
kraterpijp in verbinding staan met het hete binnenste van de aarde.
00:00:15,80 --> 00:00:20,40 De aarde telt ongeveer 1500 actieve vulkanen.
00:00:20,80 --> 00:00:27,30 Bijna 90% van de vulkanen bevindt zich in
de Ring van Vuur (een gebied rondom de Stille Oceaan).
00:00:27,80 --> 00:00:30,50 De lokatie van vulkanen is geen toeval.
00:00:30,70 --> 00:00:33,10 Het aardoppervlak ziet er stabiel uit.
00:00:33,20 --> 00:00:39,30 Maar de aardekorst bestaat uit een aantal
grote tektonische platen die constant in beweging zijn.
00:00:39,40 --> 00:00:43,20 Aan de randen van deze tektonische platen
ontstaan vaak vulkanen.
00:00:43,50 --> 00:00:47,00 Wrijving tussen tektonische platen zorgt ervoor,
daar de aardkorst smelt.
00:00:47,30 --> 00:00:50,00 Waardoor het gesteente onder de aardkorst
vloeibaar wordt.
00:00:50,50 --> 00:00:56,40 Dit gesmolten gesteente wordt magma genoemd
en vormt een vulkaan, door tussen de platen een weg naar het oppervlak te vinden.
00:00:57,70 --> 00:01:01,00 Wanneer magma aan het aardoppervlak is gekomen,
wordt het lava genoemd.
00:01:01,70 --> 00:01:04,30 Maar niet alle lava is hetzelfde.
00:01:04,70 --> 00:01:10,30 Basische lava verplaatst zich snel, en vormt
de flauwe hellingen van schildvulkanen.
00:01:10,70 --> 00:01:18,30 Dikkere zure lava verplaatst zich minder snel,
en vormt de steilere hellingen van samengestelde vulkanen.
00:01:18,40 --> 00:01:21,40 Samengestelde vulkanen, kunnen gewelddadig
uitbarsten.
00:01:21,40 --> 00:01:25,90 Pyroclastische stromen en lava kunnen een
snelheid bereiken van 300 km per uur.
00:01:26,20 --> 00:01:31,30 Deze erupties vernietigen soms grote delen
van de vulkaan zelf.
00:01:31,70 --> 00:01:37,40 Sommige vulkanen, zoals de hawaiiaanse Kilauea,
vormen zich boven hotspots in de aardkorst.
00:01:37,60 --> 00:01:41,00 Waar vanuit de kern opstijgende magma de onderkant
van de aardkorst verwarmt.
00:01:41,30 --> 00:01:44,50 Kilauea is een van de meest actieve vulkanen
ter wereld.
00:01:44,70 --> 00:01:48,30 Kilauea barst sinds 1993 continu uit.
00:01:48,60 --> 00:01:54,80 Omdat Kilauea een schildvulkaan is, verloopt
deze constante uitbarsting rustig.
00:01:55,00 --> 00:02:03,10 Lava afkomstig uit Kilauea vormt continu nieuw
land, waardoor Hawaii continu groeit.
00:02:04,40 --> 00:02:07,00 Leven bij een vulkaan kan levensgevaarlijk
zijn.
00:02:07,20 --> 00:02:10,60 Daar kwamen de bewoners van Pompeii in het
jaar 79 na Christus achter.
00:02:10,80 --> 00:02:16,80 Toen barstte mount Vesuvius uit, waarbij super
heet as, giftig gas en stenen de lucht in werden gespoten.
00:02:17,00 --> 00:02:23,70 Deze dodelijke combinatie die een pyroclastische
stroom wordt genoemd, is veel gevaarlijker dan een lavastroom.
00:02:23,80 --> 00:02:28,70 Mount Vesuvius begroef Pompeii, waarbij ruim
2000 mensen om het leven kwamen.
00:02:30,00 --> 00:02:33,60 Hoewel vulkanen dodelijk kunnen zijn, kunnen
ze ook voordelen opleveren.
00:02:34,30 --> 00:02:41,30 Vulkanen vormden 80% van het aardoppervlak,
evenals veel van de lucht die wij inademen.
00:02:42,50 --> 00:02:45,40 Vulkanen vormen rijke grond voor landbouw.
00:02:45,60 --> 00:02:51,30 Veel landen gebruiken de aardwarmte voor geothermische
energie.
00:02:52,00 --> 00:02:54,20 Vulkanen zijn vormers en vernietigers.
00:02:54,40 --> 00:03:02,50 Vulkanen bewijzen dat onder het kalme aardoppervlak,
de aarde nog steeds een levende en onrustige planeet is.
00:03:02,70 --> 00:05:00,00 Voor meer informatie over vulkanen, ga naar
www.vulkanisme.nl.