Bakit madilim ang langit sa gabi?
Maaaring halata ang sagot - hindi umaaraw! Ngunit ang tanging dahilan na mukhang
bughaw ang langit tuwing araw ay dahil kumakalat sa atmospera ang sikat ng araw - kung wala
tayong atmospera (tulad ng sa buwan), laging madilim ang langit, kahit pa sumisikat
ang araw. Kaya ibahin natin ang tanong - bakit madilim ang kalawakan?
Ang kalawakan ay puno ng bituing di-mabilang na lahat sing-liwanag ng
araw, at sa isang walang hanggan at hangganang daigdig, anumang direksyon ang piliin, kapag
tumingin ka nang malayong-malayo roon, makakikita ka ng bituin o galaksi. Kaya sing-liwanag dapat ng araw
ang buong langit, gabi at araw!
At dahil hindi ganito, ibig sabihin ba ng kadiliman ng langit sa gabi na mayroong distansyang
palayo sa atin kung saan ang mga bituin at galaksi ay… tumitigil? Isang hangganan sa pagitan ng mayroon at wala?
Ang "dulo" ng daigdig?
Hindi naman - lahat ng ebidensya ay nagpapahiwatig na ang kalawakan ay walang dulo. Ngunit ang daigdig
mismo mayroon - hindi dulong spatial, kundi temporal: sa lawak ng ating nalalaman, ang daigdig
ay may simula. O kahit, isang panahong mga 13.7 bilyong taon na ang nakaraan nang ang daigdig
ay maliit at tuping-tupi sa kanyang sarili na nababasag ang karaniwang paniwala natin sa kalawakan at panahon.
At dahil may takdang oras pa lamang ang lumipas mula sa tinuturing nating simula,
ilan sa mga bituing kailangan para punan ng "liwanag mula sa lahat ng direksyon"
ay sobrang layo na ang ilaw na mula sa kanila ay hindi pa talaga nakararating sa atin… tila
ang daigdig ay isang malakas na bagyo at hinihintay pa rin nating marinig ang kulog
mula sa mga pinakamalayong bituin.
Sandali lang, may mas mainam pa riyan - dahil dahan-dahang naglalakbay ang ilaw sa lawak ng daigdig,
kapag tinutok natin ang mga teleskopyo sa isang bagay na sobrang layo, ang talagang nakikita natin
ay ang bahagi ng daigdig kung ano ito noong panahong ibinuga ang ilaw. Kaya kapag tiningnan natin ang 13.5 bilyon taong
ilaw, hindi sa wala tayong nakikitang bituin kundi dahil hindi pa nakararating sa atin ang ilaw
mula sa kanila - wala tayong nakikita dahil nasisilip natin ang daigdig bago pa nabuo
ang anumang bituin! Isang daigdig na walang bituin! Ngayon mukhang magandang dahilan ito
kung bakit tumitingala tayo sa isang madilim na langit.
Ngunit… hindi pa rin. Totoo na makahahanap tayo ng mga punto sa langit kung saan
walang bituin lampas sa mga pinakaunang bituin at samakatuwid mas malayo sa nakaraan. Ngunit
kahit itutok natin ang mga teleskopyo lampas pa sa mga unang bituin, mayroon pa ring liwanag. Hindi ilaw mula sa bituin,
kundi ilaw na labis mula sa big bang. At natutukoy natin itong “cosmic background radiation”
na nagmumula nang halos pantay-pantay sa lahat ng direksyon, na bumubuo ng background lampas pa sa mga bituin. Kaya,
masasabing HINDI talaga madilim ang langit sa gabi.
Tama... kaya kung sinasabi ng ating mga teleskopyo na hindi madilim ang langit sa gabi, bakit
ito mukhang madilim?
Isang clue sa totoong sagot: nang malitratuhan ng teleskopyong Hubble ang mga malayong
bituin ng nakamamanghang kagandahan ng Hubble extreme deep field, gumamit ito ng
infrared camera. Bakit? Ang mga malayong bituin at galaksi ay gumagalaw palayo sa atin dahil
lumalawak ang daigdig. Kaya't sa parehong paraan na ang pagpapabagal sa andar ng plaka ay nakapagpapababa
ng tono ng aking boses, dulot ng doppler effect na ang mga bituing gumagalaw palayo sa atin ay mas nagiging pula,
at kung gaano sila kalayo, ganoon din kabilis ang galaw nila palayo sa atin at ganoon din kapula,
hanggang maging… infrared. At doon hindi na natin sila makikita. Hindi sa
mga mata ng tao - at iyan ay kung bakit mukhang madilim ang langit sa gabi!
Bilang buod: kung nakatira tayo sa isang walang hanggan at hindi nagbabagong daigdig, magiging sing-liwanag
ng araw ang langit. Ngunit madilim ang langit sa gabi, kapwa dahil may simula ang daigdig
kaya't walang bituin sa lahat ng direksyon at, higit na mahalaga, dahil ang ilaw mula sa mga
sobrang layong bituin (maging ang mas malayo pang cosmic background radiation) ay mas nagiging pula palayo
sa visible spectrum dahil sa paglawak ng daigdig, kaya talagang hindi lang natin
nakikita.
Sa wakas! Naliwanagan na tayo kung bakit madilim ang langit sa gabi. At kung bakit hindi.